مراقبت از کودکان در فضای مجازی
مراقبت از کودکان در فضای مجازی به مجموعه ای از راه کارهای فنی و ابزاری نیاز دارد. والدین می بایست با فراگیری این راه کارها مهارت لازم را برای مراقبت از فرزندان در فضای مجازی کسب نمایند. در ادامه به معرفی ۵ راهکار مهم فنی برای مراقبت از فرزندان در فضای مجازی می پردازیم.
۵ راهکار مهم فنی برای مراقبت از فرزندان در فضای مجازی:
١- محدودسازی سطح دسترسی حساب کاربری فرزندان در سیستم عامل
این اقدام موجب می شود تا کودکان نتوانند بدون هماهنگی شما تنظیمات امنیتی و محدودیت های اعمال شده بر روی رایانه خود را دستکاری کنند. این کار تضمین کننده موفقیت سایر اقدامات است.
٢- استفاده از مودم هایی که قابلیت کنترل دسترسی ابزارهای مختلف به اینترنت را به صورت جداگانه فراهم می کنند.
مودم ها درگاه ارتباط رایانه شما به اینترنت هستند. والدین می توانند با خرید مودم های دارای قابلیت کنترل والدین به اعمال تنظیمات دسترسی به اینترنت برای کاربران بپردازند.
٣- استفاده از تنظیمات کنترل والدین در سیستم عامل های ویندوز
سیستم عامل ویندوز در قسمت control panel/ family safety قابلیت تنظیم دسترسی ها، زمان استفاده از رایانه و کنترل نرم افزارهای قابل استفاده برای کودکان را داراست. والدین با اعمال تنظیمات این بخش می توانند کنترل مناسبی برای مدت زمان استفاده از رایانه، استفاده از اینترنت و نرم افزارهای قابل استفاده داشته باشند.
۴- نصب آنتی ویروس های مناسب با قابلیت کنترل والدین
آنتی ویروس های معتبر علاوه بر افزایش ایمنی رایانه در برابر آلودگی های بد افزاری و مراقبت از اطلاعات کاربران با دارا بودن قابلیت های کنترل والدین به کاربران کمک می کنند تا بتوانند بر فعالیت رایانه ای و اینترنتی کودکان نظارت کنند و مراقبت خود را ابزاری و بهبود بخشند.
۵- اعمال سیاست های ممیزی در سیستم عامل
اعمال سیاست های ممیزی در سیستم عامل ویندوز از مسیر control panel/ administrative tools/ security option موجب افزایش امینت کاربری رایانه و نظارت بر کودکان می شود.
مراقبت از کودکان در فضای مجازی
برای کسب مهارت ها و فراگیری آموزش های تخصصی بیشتر در زمینه مراقبت از کودکان در فضای مجازی از آموزش های انجمن خانواده و اینترنت بهره مند شوید (کلیک کنید)
انواع روش‌های کنترل دسترسی کودکان به اینترنت برای مراقبت از کودکان در فضای مجازی
حجم زیاد داده‌های نامناسب و غیراخلاقی در اینترنت در کنار خطر مجرمین و سوءاستفاده کنندگان اینترنتی از کودکان ایجاب می‌کند والدین برای مراقبت از فرزندان خود در فضای مجازی اهمیت بیشتری قائل شوند. نحوۀ استفادۀ کودکان از فضای مجازی و محتوای در دسترس آنها در اینترنت یکی از نگرانی‌های مهم والدین است. استفادۀ کنترل نشده از اینترنت می‌تواند آسیب‌های جدی و جبران‌ناپذیری را متوجه کودکان کند؛ مانند:
سرقت داده‌های مهم و حساس شخصی کودکان؛ کودکان، به دلیل ناآگاهی از روش‌های سرقت اطلاعات و شیوۀ حفظ حریم خصوصی در فضای مجازی، ممکن است قربانی مجرمینی شوند که به دنبال جمع‌آوری این اطلاعات و استفادۀ مجرمانه از آنها هستند؛
- آسیب‌های جسمی ـ که به دلیل کم‌تحرکی کودکان و نشستن‌های طولانی‌مدت پشت میز رایانه یا کار با تلفن همراه به وجود می‌آید؛
- بلوغ زودرس ـ که به دلیل مواجهۀ ناخواستۀ کودک با محتوای جنسی در اینترنت ممکن است بروز کند؛
- خشونت اینترنتی ـ که به دلیل دوستی‌های ناخواسته و اغفال کودک از سوی بزرگسالان یا سایر همسالان در فضای مجازی به وجود می‌آید؛
- افت تحصیلی ـ که به دلیل کاهش تمرکز کودک بر درس به وجود می‌آید؛
- و خطراتی مانند بهره‌کشی و سوءاستفادۀ جنسی از کودکان، گرفتار شدن در دام فروشندگان مواد مخدر، گرفتار شدن در دام گرایش‌های عرفانی کاذب، باندهای شرط‌بندی و پورنو گرافی کودکان.
ارائه‌دهندگان خدمات دسترسی به اینترنت در دنیا خدمات کنترلی متنوعی به والدین ارائه می‌کنند. در ادامه با انواع این خدمات بیشتر آشنا می‌شوید.
الف ـ اینترنت پاک
اینترنت پاک به اینترنتی است که استفاده‌کنندۀ آن تنها می‌تواند به سایت‌ها، بازی‌های آنلاین و به‌طورکلی آدرس‌های اینترنتی تأییدشده از سوی ارائه‌دهنده دسترسی پیدا کند.
این روش برای کودکان و نوجوانان بسیار مفید است و می‌تواند با ضریب اطمینان بسیار بالایی نگرانی‌های ناشی از دسترسی به محتواهای نامناسب و حضور کودک در شبکه‌های اجتماعی تأیید نشده را رفع کند. در این روش که در ایران و از سوی همراه اول ارائه می‌شود، والدین می‌توانند با گرفتن کد #۲۵۱*۱۰* سیم‌کارت همراه اول کودک و نوجوان خود را به سیم‌کارت دُرسا تبدیل کنند و از خدمات اینترنت پاک درسا استفاده کنند. در این بسته کاربر کودک و نوجوان می‌تواند به اطلاعات و محتواهای موردنیاز خود دسترسی پیدا کند.
مزیت این روش در این است که به دلیل نظارت صورت گرفته بر محتوای در دسترس، کاربر کودک و نوجوان به‌صورت ناخواسته با داده‌های نامناسب مواجه نخواهد شد و می‌تواند از داده‌های منتخب متناسب با شرایط سنی خود بهره ببرد.
ب ـ اینترنت قابل نظارت
در این روش از ارائۀ اینترنت، والدین می‌توانند با ورود به صفحۀ مدیریت حساب اینترنت خود، کنترل دسترسی به اینترنت را فعال کنند و متناسب با نیاز کودک خود اقدام به ایجاد لیست سایت‌های مجاز، لیست سایت‌های غیرمجاز، پایِش (Filtering) دسترسی به محتوای نامناسب، زمان‌بندی استفاده و تعیین سطح دسترسی به محتوا و سایت‌ها بر اساس گروه‌بندی سنی کاربر کنند.
والدین می‌توانند با استفاده از صفحۀ مدیریت حساب اینترنت، گزارش فعالیت‌های کودک خود را ببینند و چنانچه رفتار مشکوکی دیدند، به بررسی آن اقدام کنند.
ج ـ نرم‌افزارهای کنترلی مخصوص والدین برای مراقبت از کودکان در فضای مجازی
در این روش که ارائه‌دهندگان بیشتری در دنیا دارد، شرکت‌های ارائه‌دهندۀ خدمات دسترسی به اینترنت، با همکاری شرکت‌های برتر امنیتی، نرم‌افزارهای کنترلی مخصوصی با قابلیت‌های متنوع به والدین ارائه می‌دهند. این قابلیت‌ها شامل امکان کنترل دسترسی به اینترنت، کنترل محتوا و ایجاد محدودیت در دسترسی به نرم‌افزارها، سایت‌ها و بازی‌های آنلاین است. مزیت اصلی این روش این است که والدین می‌توانند از اینترنت مشترک برای خود و فرزندان استفاده کنند و هزینه‌های خود را کاهش دهند.
یکی از اقدامات مهمی که والدین می‌توانند برای کنترل و نظارت بر فرزندان انجام دهند، استفاده از ابزارهای کنترلی در کنار آموزش مهارت‌های رفتاری به فرزندان در فضای مجازی است. ابزارهای کنترلی مخصوص والدین به پدر و مادر کمک می‌کنند تا دسترسی فرزندان به اینترنت، شبکه‌های اجتماعی و نرم‌افزارها را تحت کنترل درآورند و از مواجهۀ ناخواسته و کنترل نشدۀ فرزندان با صفحات حاوی محتوای ناسالم جلوگیری نمایند. ابزارهای کنترلی مخصوص والدین قابلیت‌های زیر را فراهم می‌کنند:
ایجاد محدودیت زمانی Time Limits
این قابلیت می‌تواند زمان دسترسی کاربر به کامپیوتر و همین‌طور اینترنت را در روزها، هفته‌ها یا ماه‌های مشخصی محدود کند؛ مثلاً می‌تـوان مشخص کرد که نوجوان هرروز چنـد ســاعت مجـــاز بـه استفـاده از اینتـرنت است یـا چـه روز‌هایـی از هفته حـق دارد از کامپیوتـر خود استفاده کند.
والدین می‌توانند از این قابلیت برای محدود کردن دسترسی نوجوانان به اینترنت و شبکه‌های مجازی در طول شب و ساعات حضور در مدرسه استفاده کنند.
تعیین برنامه‌های مجاز Programs
این قابلیت می‌تواند مشخص کند که کاربر اجازۀ اجرای کدام‌یک از برنامه‌ها یا بازی‌های موجود در کامپیوتر را در چه زمان‌هایی داراست.
اعمال تنظیمات امنیتی به سیستم System/Security
این قابلیت تعییـن می‌کند کـه چـه بخش‌هایی از سیستـم‌عامـل در دسترس کاربر قرار بگیرند و چه بخش‌هایـی از دید او مخفی باشند؛ مثلاً حق پاک کردن فایل‌ها یا تغییر آنها را نداشته باشد.
ایجاد محدودیت برای دسترسی به اینترنت Internet
این قابلیت مخصوص فیلتـرینـگ اینترنت است، به صورتی که می‌توان در آن لغات نامناسب را انتخاب و مشخص کرد که اگر وب‌سایت بازشده توسط کودک یا نوجوان شامل یکی از این لغات بود، وب‌سایت بسته‌شده یا به وب‌سایت دیگری منتقل شود.
قفل‌کردن برخی پوشه‌ها روی سیستم Folder Lock
این قابلیت برای این است که والدین پوشه‌هایـی را که مخصوص خودشان است و نمی‌خـواهند کودک یـا کاربـران دیگر آنها را مشاهده یا دستکاری کنند، به فهرست این قسمت اضافه کنند.
نگهداری گزارش فعالیت‌های کاربر Log Files
این قابلیت می‌تواند والدین را از زمان و چگونگی استفادۀ کودکان از کامپیوتر مطلع کند و چنانچه کودک یا نوجوان به محتوای نامناسب دسترسی داشته یا برای دسترسی تلاش کرده است، آنها را متوجه کند.
