۴ گام امنیت کودکان در فضای مجازی – راهنمای امنیت کودکان در عصر دیجیتال
امنیت کودکان در فضای مجازی – راهنمای امنیت کودکان در عصر دیجیتال
امنیت کودکان در فضای مجازی – راهنمای امنیت کودکان در عصر دیجیتال
پاورپوینت خطرات اینترنت برای کودکان یک فایل منحصر بفرد در ۱۲۰ اسلاید با عنوانراهنمای امنیت کودکان در عصر دیجیتال و فضای مجازی است. ارائه به طور تخصصی به موضوع امنیت کودک پرداخته و راهکارهای اساسی برای جلوگیری از این خطرات مطرح شده است. این ارائه برای کلاس های آموزشی و کارهای آموزشی طراحی شده و مناسب مربیان، دانشجویان و والدین است
در جوامع امروزی که زیرساخت های ارتباطات و فناوری اطلاعات به داخل خانواده ها نفوذ کرده وسائل ارتباط جمعی نظیر تلفن همراه، تبلت، کامپیوتر و اینترنت نقش مؤثری در پرکردن اوغات فراغت کودکان و نوجوانان داشته بطوریکه در تربیت و شکل گیری شخصیت ایشان تأثیر به سزایی دارند. خصوصاً خانواده هایی که تعداد فرزندان در آن کم است یا پدر و مادر هردو شاغل می باشند، از امکانات این فضا بهره بیشتری برای سپردن کودک خود به آن استفاده می کنند، بطوری که جای خالی خواهر و برادر و حتی پدر و مادر و مربی پر می شود. حضور کودکان در این فضا و مواجهه با انواع بازی ها و سرگرمی ها در محیط مجازی ، باعث سلب فعالیت فیزیکی کودک در محیط های طبیعی شده و او را از کسب مهارت های اجتماعی ، تحرک و کارهای فیزیکی بازمی دارد و باعث اختالل در آموزش، فرهنگ رفتاری، تربیت اخالقی و مهارتهای گفتاری میگردد.
در عین حال با استفاده از همین فضا و ارائه محتوای سالم و کنترل شده متناسب با شرائط سنی و جنسیتی کودک می توان کمک شایانی به تربیت و حتی رشد فیزیکی و ارتقای مهارتهای جسمانی وی نمود. لذا فضای مجازی و حضور در آن مانند یک چاقوی دولبه می ماند که از یک سو دارای مزایا و منافعی است و از سوی دیگر اگر بر نحوه استفاده از آن نظارت و بر تأمین محتوایی که در اختیار کودک قرار می گیرد برنامه ریزی و کنترل، صورت نگیرد آسیب های جبران ناپذیری را برای کودک و نوجوان در پی خواهد داشت.
سند حاضر که در قابل کتاب به چاپ خواهد رسید مجموعه ای از مخاطرات دغدغه ها و راهکارهای مراقبت و ارتقاء امنیت کودکان و نوجوانان در فضای مجازی است وسعی دارد تا والدین گرامی را راهکارهای تربیتی و ابزاری مراقبت از فرزندان در فضای مجازی آشنا کند.
در پایان مشتاق دریافت پیشنهاد و انتقاد شما خواننده گرامی هستم.
رابطه کودکان و نوجوانان با عصر و دیجیتال و فضای مجازی رابطه ای بهم تندیده و دارای پیچیدگی های بسیاری است. شناخت این رابطه به والدین کمک می کند تا سطح هوشیاری خود را افزایش دهند
۱٫ آیا بین تغییر سلیقه در نوع پوشش کاربران و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی تلفن همراه رابطه معناداری وجود دارد؟
۶٫ آیا بین تغییر در شیوه های گذران اوقات فراغت و تفریح کاربران و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی تلفن همراه رابطه معناداری وجود دارد؟
۲٫ آیا بین تغییر در شیوه تغذیه کاربران و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی تلفن همراه رابطه معناداری وجود دارد؟
۵٫ آیا بین تغییر در سبک خرید کاربران و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی تلفن همراه رابطه معناداری وجود دارد؟
۳٫ آیا بین تغییر در خودآرایی کاربران و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی تلفن همراه رابطه معناداری وجود دارد؟
۷٫ آیا بین تغییر در تعاملات و ارتباطات رو در روی کاربران و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی تلفن همراه رابطه معناداری وجود دارد؟
۴٫ آیا بین تغییر در انتخاب دکوراسیون و اثاثیه منزل کاربران و میزان استفاده از شبکه های اجتماعی تلفن همراه رابطه معناداری وجود دارد؟
سبک زندگی فضای مجازی
فضای مجازی توانسته نوع خاصی از زندگی را به کاربر تحمیل کند. این سبک زندگی ویژگی هایی دارد که در جای خود باید مورد بررسی قرار گیرد ولی آنچه می خواهیم به آن پردازیم آسیب ها و خطراتی است که کودکان و نوجوانان را در این فضا تهدید می کند.
عدم رضایت از خود
شکست های عاطفی
نا امیدی
تحقیر
سرخوردگی در روابط
افسردگی
محتمل بودن خطر برای نوجوانان در فضای مجازی
در مالزی ۲۶درصد دانش آموزان در سن 13 تا ۱۵ سالگی زورگیری اینترنتی را تجربه کرده اند.
در مالزی ۸۰درصد کاربران ۱۰ تا ۱۸ سال قربانی آزار یا مزاحمت آشایان اینترنتی خود بوده اند.
برآوردهای اخیر نشان میدهد که افراد ۸ تا ۱۸ ساله بـه طـور متوسـط ۸ ساعت از هر روز را به استفاده از چندرسانه ای ها اختصاص میدهند.
با توجه به اطلاعات به دست آمده مشخص شد که ۹۸ درصد از جوانـان ۱۵ تـا ۲۹ سال تلفن همراه هوشمند داشته و ۹۹ درصد آنان از طریق تلفن همراه به اینترنت و شبکه های ارتباطی متصل میشوند و همچنین ۹۷ درصد آنان در شبکه هـای ارتبـاطی تلفن همراه عضویت داشته و اکثریت آن ها (۴۸ درصد ) روزانه حداقل ۱ تا ۵ ساعت از این شبکه ها استفاده میکنند. همچنین دو شبکه ارتباطی تلگرام و اینستاگرام بـیش از سایر شبکه ها موردتوجه جوانان پاسخگو بوده است.
وضعیت استفاده نوجوانان از شبکه های اجتماعی
• 59.7 درصد افراد بالای ۱۲ سال کشور حداقل عضو یک شبکه اجتماعی هستند
گروه سنی ۱۲ تا ۱۷ سال با ۶۷ درصد، گروه سنی ۳۰ تا ۴۹ سال با ۶۳ درصد و گروه سنی ۵۰ سال به بالا با ۲۵ درصد در رده‌های بعدی قرار دارند
معاون محتوای مرکز ملی فضای مججازی : بیش از ۸۳ درصد کل محتوای جهان در فضای مجازی، تصویری است. ویدئوها در دنیا در ۳ سال اخیر دو برابر شده اند، و فیس‌بوک روزانه ۸ میلیارد بازید ویدئو دارد.»
رئیس مرکز ملی فضای مجازی : بیش از ۹۰ درصد وقت مشترکین در شبکه های اجتماعی در حوزه سرگرمی
فصل دو – آشنایی با شش خطر بزرگ در کمین کودکان آنلاین
کودکان و نوجوانان در فضای مجازی با شش تهدید عمده مواجه هستند، شناخت این تهدیدها برای خانواده ضروری است.
دسترسی کودکان و نوجوانان
۹۵ درصد نوجوانان ۱۲ تا ۱۷ سال به اینترنت دسترسی دارند و ۸۰ درصد نوجوانانی که از اینترنت استفاده می کنند عضو شبکه های اجتماعی هستند
طبق تحقیق، کودکان زیر پنج سال تقریبا در سراسر جهان، پیش از راه رفتن و سخن گفتن، ضربه زدن به صفحه‌های لمسی تبلت و تلفن‌های هوشمند را یاد می‌گیرند./ لس آنجلس تایم
شش خطر بزرگ در کمین کودکان آنلاین
اعتیاد به بازی
زورگویی سایبری
درندگان سایبری
ارسال محتوای جنسی
مواجهه نا خواسته با محتوای مستهجن
سرقت اطلاعات
۱- خطر قلدری و مزاحمت اینترنتی
هر نوع اذیت و آزار تکرار شونده در فضای مجازی از سوی همکلاسی و هم سن و سالان کودک و نوجوان را قلدری و آزار اینترنتی (Cyber bullying) گویند.
اغلب این آزارها در شبکه های اجتماعی و یا بصورت ایمیلی اتفاق افتاده است
راهکارهای پیشگیری از قلدری اینترنتی
به فرزندانتان بیاموزید در صورت مواجهه با قلدری اینترنتی با والدین خود صحبت کنند و ارتباط را قطع کنند
بر روی تمام وسایل ارتباطی فرزند خود تنظیمات امن سازی مرورگر را انجام دهید تا بتوانید وب سایت ها را بر اساس نام و موضوع مسدود کنید
تنظیمات امنیتی لازم را به کودکان بیاموزید
از نرم افزارهای کنترل والدین بر روی موبایل، تبلت و رایانه فرزند خود استفاده کنید تا فعالیت های او را مانیتور کنید
۲- خطرارسال محتوای جنسی از سوی نوجوان
کودکان و نوجوانان ممکن است با موبایل یا کامپیوتر به ارسال عکس یا پیام جنسی از خود یا دیگران اقدام کنند.
این اتفاق زمانی می افتد که آنها در یک رابطه عاشقانه و یا تحریک کننده قرار گرفته باشند.
خطر این رفتار این است که با نقض شئون اخلاقی و حریم خصوصی فرزند، در صورت بهم خوردن رابطه قبلی ممکن است از این پیام ها برای اخاذی و هتک حیثیت تلافی جویانه استفاده شود
با ارسال این عکس به گیرنده امکان دسترسی به عکس ها و فیلم های خصوصی خود را به گیرنده می دهید و او می تواند مجدد از آنها استفاده کند.
علاوه بر این ، به گیرنده این امکان را می دهید تا با تهدید به انتشار این تصاویر ، از آنها برای اخاذی و فشار بر روی شما استفاده کند
ارسال تصاویر برهنه خود به دیگران و یا اشتراک آنها در شبکه های اجتماعی حریم خصوصی شما را به خطر می اندازد و می تواند برای شما دردسر ایجاد کند.
توصیه ۲ -آیا مطمئن هستید؟
مطمئن هستید که می خواهید این عکس را ارسال کنید؟
آیا مطمئن هستید که می توانید به گیرنده اعتماد کنید؟
آیا مطمئن هستید که او کسی است که ادعا می کند؟
آیا مطمئن هستید که می خواهید به گیرنده امکان تغییر و استفاده مجدد از عکس را بدهید؟
آیا مطمئن هستید که وی تهدید نخواهد کرد که آنها را با لیست مخاطب خود به اشتراک بگذارد؟
آیا مطمئن هستید که می خواهید به او قدرت دهید؟
توصیه ۳- شرایط و ضوابط
با ارسال این عکس شما با درخواست گیرنده موافقت می کنید و امکان محدود کردن گیرنده را برای انتشار مجدد و تغییر در عکس را از دست می دهید.
با ارسال این عکس شما نمی توانید مطمئن باشید که عکس های خصوصی شما خصوصی باقی بماند و هرگز به خانواده و دوستانتان منتقل نمی شود.
با ارسال این عکس، تمام کنترل حریم شخصی و تصمیمات شخصی خود را از دست می دهید.
نقش والدین در ارسال محتوای جنسی از سوی نوجوان
۹۲ درصد کودکان آمریکایی که سن کمتر از دو سال دارند، در دنیای دیجیتالی به نوعی یک رد از خود بر جا گذاشته اند. طی چند هفته نخست پس از تولد اطلاعات دقیق مربوط به یک سوم این افراد روی شبکه اجتماعی به اشتراک گذاشته می شود.
این رفتار مادران و انتشار پیوسته تصاویر کودکان از همان نوزادی در فضای مجازی به مرور خودنمایی و اهمیت پیدا کردن نظر دیگران را در آنها تقویت می کند و پس از بزرگ تر شدن، خود آنها به تنهایی این رفتار را ادامه می دهند و اینجاست که خطر ارسال تصاویر خصوصی از خودشان برای جلب توجه بیشتر احساس می شود.
حضور کودکان در شبکه های اجتماعی قبل از تولد
ایجاد سایت برای کودک
انتشار لحظه به لحظه زندگی کودکان در شبکه های اجتماعی
راهکارهای پیشگیری از آسیب های ارسال محتوای جنسی از سوی کودکان
اجازه دهید فرزندانتان بدانند که رفتار آنلاین آنها و موبایلشان را بررسی می کنید
رفتار مناسب آنلاین را به فرزندانتان بیاموزید
از محتوای ارسال شده توسط فرزندانتان مطلع باشید
مسدود کردن ارتباط اینترنتی فرزندان با کسانیکه مطالب نامناسب می فرستند
پر مخاطره بودن این رفتار را به فرزندان گوشزد کنید
۳- درندگان سایبری
درندگان سایبری بزرگسالانی هستند که معمولا با هدف سوء استفاده جنسی و اخاذی وارد رایانه یا موبایل کودکان و نوجوانان می شوند.
این افراد با جمع آوری اطلاعات شخصی کودکان و نوجوانان در فضای مجازی، دست به اخاذی، اغفال، آدم ریابی و … در فضای واقعی می کنند.
یونیسف اعلام کرده از هر ۱۰ نوجوان، ۸ نفر در معرض خطر سوء استفاده جنسی «آنلاین» هستند.
راهکارهای پیشگیری از خطر درندگان سایبری
در مورد درندگان سایبری با فرزندان خود صحبت کنید و به آنها آگاهی دهید
به فرزندان خود یاد دهید به ایمیل و پیام های افراد ناشناس پاسخ ندهند
به فرزندان خود بیاموزید در صورت مشکوک شدن به افراد بلافاصله شما را مطلع کنند
پاسخ قاطع والدین به این افراد و اعلام به پلیس می تواند موثر باشد
هرگز به اشخاصی که نمی شناسید، اجازه تماشای تصویر آنلاین خود از طریق وب را ندهید.
ارتباط با کسانیکه در هنگام تماس تصویری رفتارهای غیر متعارف از خود نشان می دهند را قطع کنید
توصیه ۴- به فرزندان بیاموزید
هرگز به اشخاصی که نمی شناسند، اجازه تماشای تصویر آنلاین خود از طریق وب را ندهند.
اگر شخصی با ارائه تصویر خود از طریق پیام رسان ها یا شبکه های اجتماعی از او درخواست گفتگوی تصویری یا ارسال عکس نمود و اگر از وی اقدامات نا متعارفی در حین گفتگو ظاهر شد بلافاصله ارتباط را قطع کند و به والدین اطلاع دهد.
۴- مواجهه نا خواسته با محتوای نا سالم
این خطر شامل هرگونه محتوای نا سالم اعم از مطالب مستهجن جنسی، خشونت و تحقیر است که از طریق وب سایت، شبکه های اجتماعی، پیام رسان ها و یا ارسال به دیگران منتشر می شود.
در دسترس بودن محتواهایی مانند سایت های پورن، سایت های خشونت آمیز و سایر سایت هایی که محتوای مخصوص بزرگسالان دارند می تواند به بلوغ زودرس، مشکلات روحی و تحریک به شروع رفتار جنسی در فرزندان منتهی شود.
بیش از ۳۷ درصد سایت های اینترنتی حاوی موضوعات غیر اخلاقی اند.
اینترنت با فیلتر، بدون نظارت قابل اطمینان نیست
با اینکه محتوای ناسالم، به خصوص محتوای جنسی اینترنت توسط کشور فیلتر می شود ولی پیام رسان ها و شبکه های اجتماعی رایج مانند اینستاگرام و برخی نمونه های داخلی امکان دسترسی به انواع محتوای ناسالم را بدون هیچ محدودیتی برای کاربر فراهم میکنند.
در قسمت سرچ هشتگ اینستاگرام به راحتی می توان موضوعات مختلف را جستجو کرد و به پروفایل ها و عکس های مربوطه دسترسی پیدا کرد.
کاربر تا دسترسی به محتوای نا سالم و محتواهای مجرمانه در اینستاگرام فقط چند ضربه فاصله دارد.
رده بندی سنی محتوا
توجه به نظام رده بندی سنی محتوا در فضای مجازی که برای انواع محتوا شامل فیلم، موسیقی، برنامه موبایلی و … منظور می شود یکی از اصلی ترین راه های انتخاب محتوا برای فرزندان و جلوگیری از مواجهه آنها با محتوای نا سالم است. موضوعی که متاسفانه در ایران به آن توجهی نمی شود.
در ادامه چند نمونه از تفاوت اطلاعاتی که از سوی فروشگاه های برنامه موبایل خارجی به کاربر ارائه می شود با نمونه های ایرانی آورده شده است:
اینستاگرام در گوگل پلی
رتبه‌بندی‌شده برای ۱۲ سال به بالا
توضیحات محتوایی : خشونت مربوط به شخصیت‌های خیالی و/یا خشونت غیرگرافیکی مربوط به شخصیت‌های شبیه انسان یا حیوانات مجاز است.
محتوایی که ممکن است در اینستاگرام باشد :
برهنگی غیرگرافیکی
سخنان نامناسب
قمار شبیهسازیشده
اما ناسزای جنسی مجاز نیست.
اینستاگرام در کافه بازار
هیچگونه توضیحات محتوایی و رده بندی سنی ندارد (تا قبل از شهریور ۱۴۰۱ که اینستاگرام مسدود مشده بود)
محتوای با رده بندی سنی بالای ۱۲ سال می تواند شامل چه توع محتوایی باشد
بازی ها یا برنامه هایی که خشونت از طبیعت کمی گرافیکی بیشتری نسبت به شخصیت های فانتزی نشان می دهد ، یا خشونت غیر گرافیکی نسبت به شخصیت ها یا حیوانات به ظاهر انسان در این رده سنی قرار می گیرند ، همچنین برهنگی از یک طبیعت کمی گرافیکی تر و قمار شبیه سازی شده است. هر زبان بدی در این گروه باید خفیف باشد و در محتوای جنسی کمی داشته باشد.
رده بندی سنی تلگرام در اپ استور
رتبه‌بندی‌شده برای ۱۸ سال به بالا
توضیحات محتوایی : خشونت گرافیکی شامل تصاویر بدون انگیزه و/یا معطوف به شخصیت‌های بی‌دفاع و خشونت جنسی مجاز است. همچنین می‌تواند شامل محتوای گرافیکی سکسی، رفتار تبعیض‌آمیز و/یا پر زرق‌وبرق جلوه دادن استفاده از مواد مخدر غیرقانونی باشد.
آیا شما هم قبل از اینکه اجازه استفاده فرزندتان از تلگرام را بدهید به این موارد توجه داشته اید.
راهکارهای پیشگیری از مواجهه ناخواسته با محتوای مستهجن
گفتگوی جدی با فرزندان در خصوص مقررات و محدوده رفتار آنها در اینترنت
آموزش به فرزندان در خصوص خطر سایت های مستهجن
نصب نرم افزارهای کنترل والدین و انجام تنظیمات امنیتی ضد سایت های مستهجن بر روی رایانه و موبایل
مراقبت از نصب نکردن فیلتر شکن بر روی رایانه و کامپیوتر
استفاده از اینترنت پاک
۵- سرقت اطلاعات
سرقت اطلاعات زمانی واقع می شود که یک مجرم سایبری اطلاعات شخصی مانند نام، آدرس، کلمه عبور و یا اطلاعات مالی را از قربانیان ناشناس به دست می آورند و این اطلاعات را می فروشند و یا برای جرم بکار می برند.
مجرمان سایبری می توانند از این اطلاعات برای ارسال پیام های تهدیدآمیز، هک کردن حساب های اینترنتی افراد مانند حساب های بانکی، شایعه سازی و یا جعل هویت و انجام جرم استفاده کنند.
راهکارهای پیشگیری از خطر سرقت اطلاعات
به فرزندانتان بیاموزید تا از اطلاعات مهم خودشان محافظت کنند مانند:
مشخصات شناسامه ای خود
مشخصات والدین و دیگر اعضاء خانواده
اطلاعات حساب های بانکی و کارت عابر بانک
آدرس محل سکونت
آدرس مدرسه
روش امن سازی حساب های اینترنتی (شبکه های اجتماعی، ایمیل و …) را به آنها بیاموزید
از وارد کردن اطلاعات واقعی خود در سایت های سرگرمی و غیر ضروری خودداری کنند
زمان حضور در اینترنت را برای آنها محدود کنید و سعی کنید به صورت آفلاین فعالیت کنند
۶- اعتیاد به بازی های رایانه ای
بخش مهمی از وقت کاربران با انواع بازی های رایانه ای پر می شود. و به دلیل عدم مهارت و آشنایی والدین با محتوای بازی های و نحوه انتخاب بازی برای فرزندان آسیب های بسیار جدی کودکان و نوجوانان را تهدید می کند.
کودکان زیر ۱۲ سال (۲۵ درصد)
• 12 تا ۲۰ سال (۳۳ درصد)
• ۲۰ تا ۳۴ سال (۲۹ درصد)
• میانسالان ۳۵ تا ۵۹ سال (۱۲ درصد)
• کهنسالان بالای ۶۰ سال (۱ درصد)
آسیب های مرتبط با بازی های رایانه ای
آسیب های جسمانی
آسیب های روانی – تربیتی
تقویت حس پرخاشگری
انزواطلبی
تنبل شدن ذهن
تأثیر منفی در روابط خانوادگی
افت تحصیلی
نمونه ای از اطلاعات محتوایی یکی بازی های مورد علاقه نوجوانان ایرانی
GTA بازی مورد علاقه بسیاری از کودکان و نوجوانان ایرانی بر اساس نظام رتبه بندی سنی بازی های رایانه ای در آمریکا برای افراد زیر ۱۷ سال نامناسب است.
سازننده این بازی را دارای محتوای با خشونت شدید، خونریزی، برهنگی، شوخی های رکیک، الفاظ رکیک، محتوای جنسی آشکار، مصرف الکل و مواد مخدر اعلام کرده است.
سبک بازی های رایانه ای
در سبک‌شناسی بازی، توجه اصلی به شیوۀ انجام بازی است و اینکه بازیکن در داستان بازی چگونه ایفای نقش میکند. دسته‌بندی‌های مختلفی از سبک‌های بازی ارائه‌شده که رایج‌ترین آنها دسته‌بندی زیر است.
استراتژی (Strategy)
مبارزه‌ای (Fighting)
اکشن (Action)
ورزشی (Sport Games)
ماجراجویی (Adventure)
مسابقه‌ای (Racing)
سکو بازی (Plat former)
نقش‌آفرینی (Role Playing Games – RPG)
شبیه‌سازی زندگی (Life Simulations)
شبیه‌سازی نقلیه (Vehicle Simulation Games)
شبیه‌سازی ساخت‌وساز و مدیریت (Construction and Management Simulations (CMS))
اکشن (Action)
نخستین بازی‌های دیجیتال، چون پک‌من و مهاجمان فضا و سیاره‌ها، بازی‌های مبتنی بر سبک اکشن بودند. این بازی‌ها باهدف آزمودن مهارت و هماهنگی فیزیکی بازیکنان اغلب در دستان و چشمان طراحی و ساخته می‌شدند. حل مسئله، کشمکش تاکتیکی و چالش کاویدن، مهم‌ترین ویژگی‌های این نوع بازی‌هاست. اغلب بازی‌های ساخته‌شده به این سبک، تبدیل به بازی‌های بسیار محبوب و پرفروش دنیا شده‌اند. مثال‌هایی از این دست عبارت‌اند از بازی‌های ایندیانا جونز و قارچ خور و بتل‌فیلد. از مهم‌ترین ژانرهای فرعی این بازی‌ها می‌توان به این موارد اشاره کرد: تیراندازی (اول‌شخص تیرانداز و سوم شخص تیرانداز)، سکو بازی، مبارزه‌ای، حل مسئلۀ سریع، اکشن ماجرایی، موسیقی و ریتم.
ورزشی (Sport Games)
برخلاف اغلب ژانرها که بازیکن یا نمی‌داند در چه فضایی در حال بازی کردن است و یا اطلاعات اندکی دربارۀ محیط بازی دارد، در سبک ورزشی بازیکن دقیقاً می‌داند محیط بازی‌اش کجاست. این بازی‌ها معمولاً شبیه‌سازی ورزش‌ها و مسابقات واقعی یا خیالی هستند و در آنها بازیکن ملزم به شرکت در مسابقه و یا ادارۀ یک گروه ورزشی است. بازی‌های فیفا، ام‌وی‌پی بیس‌بال و بلیتز از نمونه‌های موفق این نوع بازی‌ها هستند.
نقش‌آفرینی (Role Playing Games – RPG)
در این سبک بازی، بازیکن برخلاف بسیاری از ژانرها، با آزادی عمل و نقشی پررنگ‌تر در محیط‌های شبیه‌سازی‌شدۀ واقعی یا فانتزی یا ساختگی به انجام عملیات بپردازد. حوادثی که برای بازیکن در این‌گونه بازی‌ها رخ میدهد اغلب در دنیای واقعی غیرممکن است؛ مانند فرایند تبدیل شدن یک انسان معمولی به یک ابرقهرمان با مختصات فیزیکی و یا حرکتی بسیار متفاوت. این ژانر خود اغلب ژانر فرعی بسیاری از سبک‌های بازی محسوب می‌شود، اما بهطورکلی در ژانر اکشن ماجرایی و ژانرهای فرعی آن جنگ همواره دیده می‌شود. نمونه‌های موفق بازی در ژانر نقش‌آفرینی عبارت‌اند از: دیابلو و نتهک.
مبارزه‌ای (Fighting)
این سبک از بازی‌ها را می‌توان گروه فرعی بازی‌های نقش‌آفرینی محسوب کرد. در این بازی‌ها، بازیکن با کنترل یک شخصیت درگیر مبارزه با رقیب می‌شود. بازی‌های مبارزه‌ای معمولاً در قالب ورزش‌های رزمی و یا با به‌کارگیری سلاح انجام میشوند. بازی تیکن یکی از نمونه‌های معروف این سبک است.
بازی‌های دخترانه
بخش زیادی از بازی‌های موجود در دنیا سرشار از هیجان و خشونت و صحنه‌های رزمی هستند، ولی این موضوعات برای نیمی از جامعۀ مخاطبِ سازندگان بازی‌های رایانه‌ای، یعنی دختران، جذاب نیستند و آنها اکثراً علاقه‌ای به این بازی‌ها نشان نمی‌دهند.
برای همین، گروه جدیدی از بازی‌های رایانه‌ای تحت عنوان بازی‌های دخترانه به وجود آمدند تا بتوانند برای مخاطبان خاص خود جذابیت ایجاد کنند؛ برای مثال، این روزها با یک جست‌وجوی ساده می‌توان به صدها بازی دخترانه دست‌یافت و بازیکن با یک فرایند سادۀ اینترنتی و با کمترین زحمت می‌تواند به این بازی‌ها دسترسی پیدا کند. ممکن است والدین هم در نگاه اول آن را مانند خاله‌بازی‌های قدیم خود بیابند و خیالشان از بازی فرزندشان راحت شود؛ اما این‌گونه نیست.
در این بازی‌ها، فرد در موقعیت‌های مختلف زندگی قرار می‌گیرد، موقعیت‌هایی مانند چیدن اتاق، انتخاب مدل لباس، نوع آرایش، پدیکور ناخن، مراقبت از بیمار، رفتن به کالج، رفتن به پارتی، خوانندگی و نوازندگی، رستوران‌داری، آرایش مو و انتخاب لباس برای سگ و گربه و چینش اتاق آنها، آرایشگری و چندین و چند موقعیت ریز و درشت دیگر.
در این بازی‌ها گاهی دختر بچۀ شما باید زنی را برای رفتن به پارتی آرایش کند، جواهراتش را بپوشاند، لباسش را انتخاب کند و جام شرابش را بدهد دستش و بفرستدش به مهمانی؛ یا اینکه گاهی در قالب یک بازی کودکانه با پسری دوست شود و با او پا به فرار بگذارد (بازی فرار از خانه!)، گاهی مأمور می‌شود تا لباس عروس باربی را تنش کند یا قصر سفیدبرفی را برای مراسم جشن آذین ببندد. جذابیت کافی، باوجود گرافیک ساده و نیاز نداشتن به داستان خاص، در گسترش سریع این‌گونه بازی‌ها نقش مهمی داشته است.
فردگرایی و محو شدن مفهوم خانواده در این بازی‌ها بسیار برجسته است، به‌نحوی‌که شخصیت اصلی این بازی‌ها معمولاً بدون خانواده و تنها زندگی میکند و در طول بازی اثری از خانواده و نزدیکان دیده نمی‌شود. اصل و پایۀ موفقیت در بسیاری از این بازی‌های دخترانه، تکیه بر جذابیت‌های جنسی زنانه و عشوه‌گری است و ناخودآگاه بازیکن را به برجسته شدن شاخص‌های سبک زندگی زن غربی، در تضاد با اصول حاکم بر زندگی ایرانی اسلامی، هدایت میکند.
بازی‌های ویدئویی آینده‌ای بسیار متفاوت پیش رودارند. صنعت بازی هرروز بزرگ‌تر می‌شود و بازی‌ها وارد عرصه‌های مختلف میشوند. بازی‌ها فقط جنبۀ سرگرمی نخواهند داشت و از بازی برای اهداف مختلف استفاده خواهد شد..
در بازی‌های حرکتی، به‌جای دستۀ بازی یا ماوس یا کی‌برد، بازیکن با حرکت دادن و کنترل دسته‌های مخصوص یا حرکت اندام خود در برابر کنسول به بازی می‌پردازد. بازی‌های حرکتی علاوه بر جبران کم‌تحرکی بازیکن در بازی‌های غیر حرکتی، می‌توانند برای توان‌بخشی بیماران (Therapeutic Game) و افزایش کارایی ورزشکاران نیز مورداستفاده قرار گیرند
بازی‌های واقعیت افزوده
در واقعیت افزوده یا Augmented Realty که به‌اختصار به آن AR می‌گویند، بخشی از محیط تدارک دیده‌شده برای کاربر توسط رایانه پردازش می‌شود و بقیۀ محیط واقعی است. سردستی‌ترین مثال برای واقعیت افزوده را می‌شود در مسابقات ورزشی که از تلویزیون پخش می‌شود دید. وقتی مسابقۀ فوتبالی پخش می‌شود، بخشی از اطلاعات بازی توسط رایانه و به شکل زیرنویس به تصویر اضافه می‌شود یا در حالتی پیشرفته‌تر، نتیجۀ مسابقه با پرسپکتیو و زاویه‌ای خاص از چمن مسابقه به شکل مجازی هک می‌شود. این به بیننده امکان میدهد که در حین دیدن محیطی واقعی، اطلاعات آن محیط را به شکل مجازی و اضافه‌شده هم ببیند. عینک‌های گوگل نمونه‌ای جدید از ترکیب سخت‌افزار و واقعیت افزوده‌اند. بازی پوکمون‌گو با استفاده از واقعیت افزوده توانست در مدت کوتاهی تعداد زیادی از کاربران را به خود جذب کند
بازی‌های واقعیت مجازی
واقعیت مجازی یا Virtual Reality نوعی فن‌آوری است که در آن به کمک نرم‌افزار و سخت‌افزار مخصوص، تصاویر و صداهای محیطی غیرواقعی را به کاربر منتقل میکنند و حواس پنج‌گانۀ او را نیز به کار می‌گیرند. به‌این‌ترتیب کاربر با استفاده از هد ست‌های مخصوص، حس حضور در مکانی را تجربه میکند که درواقع در آنجا حضور ندارد.
استفاده از واقعیت مجازی برای بازی‌سازی موردتوجه بسیاری از سازندگان قرارگرفته است و هرروز شاهد تولید بازی‌های جدید با این فناوری هستیم. استفاده از واقعیت مجازی در بازی می‌تواند بازیکن را در بازی محو کند و بازیکن بدون درک محیط پیرامون، خود را با تمام وجود در بازی قرار دهد و از بازی لذت ببرد. استفاده از این فناوری در بازی‌ها آثار مخرب بازی‌های ویدئویی را چند برابر خواهد کرد.
رده بندی سنی بازی های رایانه ای
بازی‌های رایانه‌ای می‌توانند تأثیرات ویژه‌ای بر مخاطبان خود داشته باشند؛ برای نمونه در یک بازی خشن، بازیکن ممکن است روزها و ماه‌های متمادی نقش خاصی را در بازی به عهده بگیرد و با همزاد‌پنداری، خود را در نقش شخصیت داستان ببیند و بافهم کامل آن، کاملاً تحت تأثیر آن قرار گیرد. بدین ترتیب، تأثیرات ناشی از بازی‌های رایانه‌ای بر کاربر می‌تواند چندین برابر یک فیلم باشد.
وجود صحنه‌های غیر‌اخلاقی، خشن، دلهره‌آور و از این قبیل در بسیاری از بازی‌ها و همچنین نگرانی‌های فرهنگی و تربیتی و اجتماعی خانواده‌ها و مسئولان فرهنگی، کشورهای مختلف را وادار به تدوین نظام ویژه‌ای برای رده‌بندی بازی‌های رایانه‌ای کرده است. با تدوین این نظام و داشتن کنترل‌های لازم و ارائۀ اطلاعات دقیق به خانواده‌ها، می‌توان از صدمات جبران‌ناپذیری که مخاطبان اصلی این‌گونه بازی‌ها، یعنی کودکان و نوجوانان را تهدید میکند جلوگیری به عمل آورد. کشورهای مختلف متناسب با سبک زندگی، آداب‌ورسوم و اعتقادات خود اقدام به رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای کرده‌اند. در ادامه با سه نمونه از این رده‌بندی‌ها آشنا می‌شوید:
: نظام رده بندی ایران
PEGI : نظام رده بندی اتحادیه اروپا
ESRB : نظام رده بندی آمریکا
DJCTQ : نظام رده بندی برزیل
CERO : نظام رده بندی ژاپن
OFLC : نظام رده بندی استرالیا
ESRA نظام رده بندی ایران
ESRA مخفف Entertainment Software Rating Association است. در این نظام رده‌بندی کلیۀ بازی‌ها بر اساس اصول و اعتقادات کشورهای اسلامی، توسط بنیاد ملی بازی‌های رایانه‌ای ایران رده‌بندی میشوند. ESRA تنها نظام رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای در میان کشورهای اسلامی است و به دلیل اینکه در بررسی و تعیین ردۀ سنی بازی‌ها به ارزش‌ها و معیارهای اسلامی توجه ویژه‌ای شده است، می‌تواند برای تمامی کشورهای اسلامی مورداستفاده قرار گیرد. گروه‌های سنی تعیین‌شده در ESRA بر اساس خصوصیات جسمی حرکتی، خصوصیات ذهنی، خصوصیات عاطفی و بالأخره خصوصیات اجتماعی شکل گرفته‌اند. گروه‌های سنی ESRA، شامل ۵ گروه اصلی است: ردۀ تعیین‌شده برای بازی‌ها توسط لوگوی مخصوص پشت جعبۀ بازی‌ها درج می‌شود.
ردۀ ۳+ : ۳ ساله و بالاتر
ردۀ ۷+ : ۷ ساله و بالاتر
ردۀ ۱۲+ : ۱۲ ساله و بالاتر
ردۀ ۱۵+ : ۱۵ ساله و بالاتر
ردۀ ۱۸+ : ۱۸ ساله و بالاتر
PEGI بنیاد اروپایی اطلاعات بازی‌ها
بنیاد اروپایی اطلاعات بازی‌ها (Pan European Game Information) که بهصورت خلاصه پِگی (PEGI) نامیده می‌شود. نام شرکتی درزمینۀ رده‌بندی سنی بازی‌های رایانه‌ای است که از آوریل ۲۰۰۳ فعالیت خود را آغاز کرد. این شرکت بازی‌ها را ازنظر سنی به پنج ردۀ متفاوت دسته‌بندی میکند. این دسته‌بندی سنی به معنای سختی بازی یا نیاز به مهارت خاص برای انجام آن نیست. ردۀ تعیین‌شده برای بازی‌ها توسط لوگو‌های مخصوص پشت جعبۀ بازی‌ها درج می‌شود.
ردۀ ۳+: ۳ ساله و بالاتر
ردۀ ۷+: ۷ ساله و بالاتر
ردۀ ۱۲+: ۱۲ ساله و بالاتر
ردۀ ۱۶+: ۱۶ ساله و بالاتر
ردۀ ۱۸+: ۱۸ ساله و بالاتر
در PEGI علاوه بر تعیین گروه سنی بازی، نوع محتوای بازی نیز با درج پیکتوگرام مشخص می‌شود. معنی این پیکتوگرام‌ها در زیر آمده است:
– خشونت (Violence): ممکن است بازی حاوی صحنه‌های زخمی شدن یا مردن انسان‌ها معمولاً به‌وسیلۀ اسلحه باشد. این صحنه‌ها می‌تواند واقعی یا غیرواقعی، تخیلی یا حتی کارتونی باشند. همچنین احتمال وجود خون و جزئیات زخمی شدن نیز وجود دارد.
– روابط جنسی (SEX): ممکن است حاوی صحنه یا اشاره به لُختی (جنسی یا غیرجنسی)، نمایش جنسی، شخصیت‌هایی با پوشش تحریک‌کنندۀ جنسی یا آمیزش جنسی باشد.
– قمار (Gambling): ممکن است بازی حاوی نکاتی باشد که قمار را تبلیغ میکند یا آن را آموزش میدهد.
– ترس (Fear): ممکن است بازی حاوی صحنه‌ها یا خط داستانی ترسناک بدون استفاده از خشونت باشد (در صورت وجود خشونت، نماد خشونت بهصورت جداگانه استفاده می‌شود.)
– مواد مخدر (Drugs): ممکن است بازی حاوی اشاره یا استفاده از الکل، تنباکو، داروهای غیرمجاز یا مخدر با تأثیری مشابه مواد مخدر باشد.
– تبعیض (Discrimination): ممکن است بازی حاوی صحنه‌ها، رفتارها یا اشاراتی به ظلم یا آزار یک گروه خاص بر اساس نژاد، دین، قومیت، جنسیت، توانایی، هویت جنسی یا اولویت جنسی باشد.
– دشنام (Bad Language): ممکن است بازی حاوی ناسزا یا هرگونه تهمت‌زده یا توهین یا برچسب‌زنی باشد.
– بازی آنلاین (Online): این بازی بهصورت آنلاین قابل‌اجراست.
ESRB انجمن ارزیابی نرم‌افزارهای سرگرمی
انجمن ارزیابی نرم‌افزارهای سرگرمی (Entertainment Software Rating Board) که به آن ESRB گفته می‌شود، یک مرکز غیرانتفاعی است که رده‌بندی سنی بازی‌های ویدئویی و برنامه‌های سرگرمی در کشور آمریکا را به عهده دارد. سیستم رده‌بندی ESRB شامل راهنمایی دربارۀ مناسب بودن سن، محتوا و عناصر تعاملی در بازی‌هاست. ESRB به‌عنوان بخشی از نقش نظارتی خود، برای صنعت بازی‌های ویدئویی دستورالعمل‌های تبلیغاتی وضع میکند. رده‌بندی‌های اعلام‌شده از سوی این مرکز عبارت‌اند از:
برای خردسالان (Early Childhood) : این بازی‌ها برای افراد بالای ۳ سال توصیه می‌شود. این بازی‌ها بسیار ساده هستند و خشونتی در آنها دیده می‌شود.
برای همه (Every one) : محتوای این بازی‌ها برای همۀ سنین مناسب است ولی ممکن است دارای دشنام خفیف یا خشونت بسیار کم بهصورت کارتونی و فانتزی باشد.
برای ده سال به بالا (Every one 10+) : محتوا بهطورکلی برای سنین ۱۰ سال و بالاتر مناسب است. ممکن است بهصورت کارتونی یا فانتزی دارای خشونت خفیف، دشنام کم و یا موضوعات وسوسه کننده باشد.
برای نوجوان (Teen) : محتوا بهطورکلی برای سنین ۱۳ سال و بالاتر مناسب است. ممکن است حاوی خشونت، موضوعات وسوسه کننده، لودگی، خونریزی کم، قمارِ شبیهسازیشده یا پرخاشگری و دشنام باشد.
برای بالغ (Mature) : محتوای این بازی ها برای سنین ۱۷ سال و بالاتر مناسب است و ممکن است شامل خشونت شدید، خون و خونریزی، محتوای جنسی یا پرخاشگری و دشنام باشد.
فقط برای بزرگسالان (Adults Only) : محتوا بهطورکلی برای سنین ۱۸ سال و بالاتر مناسب است. ممکن است دارای صحنه‌های طولانی خشونت شدید، محتوای جنسی یا قمار با پول واقعی باشد.
راهنمای انتخاب بازی رایانه ای
سایت بنیاد ملی بازی های رایانه ای
برای انتخاب یک بازی مناسب برای فرزندتان می توانید از فرآیند زیر کمک بگیرید:
۱- وارد سایت esragames.ir شوید.
۲- سبک بازی مورد نظرتان را انتخاب کنید.
۳- رده بندی سنی بازی مورد نظرتان را انتخاب کنید.
۴- پلتفرم بازی مورد نظرتان انتخاب کنید.
۵- جستجو را بزنید و بازی های پیشنهاد شده را ببینید و انتخاب کنید.
سایت کدومو
سایت کدومو به والدین و کودکان و نوجوانان کمک می کند تا بتوانند با محتوای فیلم، سریال، انیمیشن، کتاب و بازی آشنا شوند و رده بندی سنی محتوا را از نگاه کارشناسان این سایت تخصصی بشناسند.
فصل سه – راهکارهای همراهی ، مراقبت و کنترل
فرزندان در فضای مجازی حفظ فرزندان از خطرات و آسیب های فضای مجازی نیازمند پیاده سازی راهکارهای همراهی، مراقبت و کنترل فرزندان در چهارچوب خانواده است.
فرآیند مراقبت و کنترل مراقبت و کنترل فرزندان در فضای مجازی و کاهش خطرات پیش روی آنها در فضای مجازی را نمی توان در قالب یک یا چند اقدام نام برد، بلکه این کار نیازمند پیاده سازی یک فرآیند مستمر، دامنه دار و پیش رونده است. والدین می بایست با همراه کردن فرزند در فرآیند مراقبت و کنترل در چهارچوب خانواده همواره در یک مسیر تعاملی و رو به جلو، خطرات را بشناسند و راه های کاهش خطر را با همراهی تمامی اعضاء خانواده دنبال کنند.
ما یک فرآیند شش مرحله را برای این کار پیشنهاد می کنیم.
شناخت دامنۀ خطر
نظارت مشارکتی
افزایش مهارت
کنترل ابزاری
هدایت و فضاسازی
کامل کردن فرایند نظارت
۱- شناخت دامنۀ خطر
والدین و فرزندان در گام نخست باید بدانند که فضای مجازی محیط امنی نیست و نباید با آن خوشبیانه مواجه شد بلکه یک نگاه واقع گرایانه می تواند بسیاری از خطرات کاهش دهد، نگاهی که در آن خانواده و فرزند بدانند که با محیطی سر و کار خواهند داشت که آن با موارد زیر روبرو خواهند شد:
طراحی دشمن برای استفاده از فضای مجازی در جنگ نرم و شبیخون فرهنگی
کافی نبودن آشنایی جامعه و به خصوص خانواده ها با فضای مجازی
نا آگاهی و غفلت اصلی ترین دلیل گرفتار شدن در دام تبهکاران سایبری
کافی نبودن تجربه و تصویر ذهنی مناسب از نتیجه رفتار پرخطر سایبری در دانش آموزان
افزایش وابستگی انسان به فضای مجازی به دلیل رشد خیره کننده فناوری
افزایش جرائم خشن و میل به انتشار آنها در وب
۲- نظارت مشارکتی
نکتۀ مهمی که والدین باید به آن توجه کنند شرکت دادن فرزند در فرآیند نظارت و مراقبت است؛ به این معنی که فرزند باید عنصر اصلیِ حاضر در چرخۀ نظارت و مراقبت باشد. این رویکرد برخلاف رویۀ جاسوسی کردن از کودک و به‌خصوص نوجوان است. والدین باید بتوانند با آموزش و قانع کردن فرزندان خود دربارۀ اهمیت و ضرورت نظارت و کنترل، همدلی و همراهی آنها را در این زمینه جلب کنند. در این راه، رعایت نکات زیر می‌تواند مؤثر باشد:
تنظیم مقررات خانوادگی برای استفاده از اینترنت و رفتار آنلاین؛
تعهد والدین به اجرای قوانین خانوادگی و نظارت بر حسن اجرایشان؛
آموختن این نکته به فرزندان که از اطلاعات مهم خودشان محافظت کنند. این اطلاعات عبارت‌اند از: مشخصات شناسنامه‌ای، مشخصات والدین و دیگر اعضای خانواده، اطلاعات حساب‌ها و کارت‌های بانکی، آدرس محل سکونت و آدرس مدرسه؛
قرار دادن زمانی در جمع خانواده برای صحبت کردن دربارۀ حوادث و جریان‌های پیش‌آمده در فضای مجازی؛
قرار دادن رایانه در فضای عمومی خانه و تعیین محدودیت زمانی برای استفاده از آن؛
همراهی با کودکان در فضای مجازی برای جست‌وجوی مطالب موردنیاز و ارائه آموزش‌های لازم به آنها.
در استفاده از ابزار و رسانه والدین نیاز دارند برای همراهی با فرزندان، کار با وسایل ارتباطی و شبکه‌های اجتماعی و بازی‌های رایانه‌ای را فرابگیرند. والدینی که در این زمینه مشکل دارند می‌توانند از فرزندان خود کمک بگیرند.
متأسفانه کم نیستند کسانی که به‌وسیلۀ تلفن‌های هوشمند و رایانه از اینترنت و شبکه‌های اجتماعی استفاده میکنند ولی مهارت لازم برای ایمن‌سازی و استفادۀ درست از آنها را ندارند. آموزش این نکات به فرزندان ضروری است. موضوع آموزش سواد رسانه‌ای و مهارت مواجهه با رسانه و پیام رسانه‌ای به فرزندان نیز بسیار اهمیت دارد.
افزایش مهارت خانواده ها و فرزند
افزایش مهارت در استفاده ی امن از فضای مجازی
افزایش مهارت در استفاده امن از ابزار و تجهیزات ارتباطی
افزایش مهارت کمک به فرزندان
کشورهای زیادی در دنیا بر روی توسعه دانش و آگاهی های اجتماعی کاربران فضای مجازی سرمایه گذاری می کنند و در این بین راه اندازی سایت ها و سازمان های مردم نهاد های و حمایت از آنها یکی راهبردهای مهم است.
۴- کنترل ابزاری
استفاده از ابزارهای کنترل مخصوص والدین و زیرساخت‌های ایمن ویژۀ کودک و نوجوان یکی از راهکارهای بسیار مهم و سودمند است، چراکه یکی از چالش های روزمره والدین با فرزند بر روی مدت زمان استفاده آنها از فضای مجازی و عدم امکان همراهی همیشگی آنها است.
ابزارهای کنترل والدین یا Parental Control راهکار مناسبی برای کاهش تنش والدین با فرزند، همراهی کردن فرزند با والدین در فرآیند نظارت و پیشگیری از سایر خطرات احتمالی در فضای مجازی هستند.
مزایای استفاده از ابزارهای کنترل والدین
کاهش تنش بین والدین و کودک برای مدیریت زمان و مدیریت محتوا
افزایش قدرت نظارت والدین در زمانی که کنار کودک حضور ندارند.
کاهش خطر مواجهه ناخواسته کودک با محتوای ناسالم
ایجاد امکان نظارت و بررسی سوابق فعالیت فرزند
۵- هدایت و فضا سازی
تحقیقات مختلف نشان میدهند درصد بسیار بالایی از کودکان و نوجوانان در موقعیت انتخاب بین بازی‌های واقعی و بازی‌های رایانه‌ای، بازی‌های واقعی را انتخاب میکنند؛ پس مهارت والدین در خلق این موقعیت‌ها، متناسب با سن فرزند، می‌تواند به استفادۀ کنترل‌شده از فضای مجازی منجر شود.
نکتۀ دیگری که به‌خصوص برای نوجوانان می‌تواند مفید باشد هدایت آنها به فراگیری مهارتهای حرفه‌ای کامپیوتر، مثل برنامه‌نویسی، تولید بازی، طراحی گرافیک و حوزه‌های مشابه است. این کار علاوه بر اینکه زمان آزاد نوجوان را برای تلف کردن در شبکه‌های اجتماعی کاهش میدهد، زمینه‌ساز شکوفایی استعداد و آماده شدن برای کسب مهارت و شغل آینده نیز خواهد شد.
شناسایی استعدادها و جهت دهی به آنها
معرفی محتوای مناسب
ذائقه سازی
هدفمند کردن تعامل فرزند با رایانه
۶- کامل کردن فرآیند نظارت
بدون حمایت مدرسه و جامعه، موفقیت در امر مراقبت از کودکان و نوجوانان بسیار سخت خواهد بود. فرزندان ما بخش زیادی از زمان خود را در مدرسه و در تعامل با همکلاسی‌ها سپری میکنند؛ به همین دلیل بدون حمایت مدرسه از خانواده و همراه کردن سایر خانواده‌ها در این خصوص کار بسیار دشوار می‌شود. علاوه بر خانه و مدرسه، حاکمیت هم باید با ایجاد زیرساخت‌های امن و جذاب برای کودکان و نوجوانان زمینۀ دسترسی به محتوای کنترل نشده را کاهش دهند.
نظارت حاکمیت کافی نیست و دور زده خواهد شد
تعامل خانه و مدرسه و پشتیبانی دولت فرآیند نظارت را کامل می کند.
فصل چهار- آشنایی با ابزارهای کنترل والدین
ابزار های کنترل والدین می توانند در مدیریت زمان استفاده از ابزار هوشمند و مدیریت محتوای در قابل دسترس برای کودکان به والدین کمک کنند.
ابزار کنترل والدین چیست؟
یکی از راه های جلوگیری از آسیب های فضای مجازی برای کودکان و نوجوانان افزایش نقش پدر و مادر در برنامه ریزی، کنترل و نظارت بر استفاده و حضور فرزندان در فضای مجازی است. بطور مثال دستگاه رایانه را در محلی قراردهند که در معرض دید والدین باشد و از تنها گذاشتن کودک در این فضا حتی المکان خودداری نمایند.
این امور در گام اول با آموزش والدین و افزایش سطح آگاهی ایشان از مخاطرات حضور جاهلانه و غافلانه فرزندان در این فضا و سپس با افزایش مهارت ایشان در استفاده از ابزارهای کنترل کننده و محدود کننده ایست که کمک می کند هم بر فعالیت فرزندان شان در این فضا نظارت داشته باشند و گزارش فعالیت های ایشان را دریافت کنند و هم اینکه دسترسی کودک و نوجوان را به فضای مجازی کنترل و مدیریت نمایند.
ابزارهای کنترل والدین بطور عمده در دو سطح سخت افزار (سیم کارت، مودم) و یا نرم افزار (سیستم عامل و برنامه کاربردی) پیاده سازی و عرضه می گردند و این امکان را در هر دو سطح در اختیار والدین قرار میدهند که بتوانند بر حضور فرزندان شان در فضای مجازی مدیریت، نظارت و برنامه ریزی کنند. به طورکلی این کنترل ها به ۴ دسته زیر تقسیم میشوند:
• 1 -پالایش محتوا: محتوا را بر اساس سن فرزند محدود میکند.
• 2 –کنترل های کاربردی: اعمال محدودیت زمانی و دسترسی
• 3 -مدیریت استفاده از اینترنت یا رایانه: محدودسازی قابلیت های استفاده از اینترنت یا رایانه براساس زمان، محتوا و یا سن فرزند
• 4 -نظارت: مشاهده موقعیت مکانی و نوع فعالیت و دسترسی های فرزند
استفاده از ابزارهای کنترل والدین
در این فصل با برخی از پرکاربردترین ابزارهای کنترل والدین در که قالب نرم افزارهای مستقل و یا تنظیمات کاربردی در خدمات برخط و تلفن های همراه ارائه می شوند آشنا می شوید.
آموزش نحوه استفاده از ابزارهای کنترل والدین زیر به صورت مصور در قابل پاورپوینت شماره ۲ راهنمای امنیت فرزدان در فضای مجازی آمده است
۸- استفاده از موتور جستجوی ایرانی ذره بین (دانلود)
۹- ابزارهای کنترل والدین موبایل – IOS
در موبایل های آیفون ساخت شرکت Apple برای مدیریت مصرف کاربر و مراقبت از کاربران با سن کم راه کارهای جالبی قرار داده شده است.
این راهکارها را می توان در نسخه ۱۲ به بالای سیستم عامل IOS در اختیار داشت و آنها را برای مدیریت ساعات استفاده از موبایل، یک برنامه خاص و یا محدود سازی و مدیریت استفاده به کار گرفت.
Apple این قابلیت ها را در قالب دو ویژگی ارائه داده:
بسیار عالی بود