شایعه سازی در شبکه‌های اجتماعی
شایعه سازی در شبکه‌های اجتماعی
شایعه سازی در شبکه‌های اجتماعی – نویسنده : علی محمد رجبی
آمارهای غیررسمی از ضریب نفوذ ۸۰ درصدی اینترنت در کشور حکایت دارد و این درحالی است که متوسط استفاده از اینترنت در دنیا ۴۶ درصد است. در همین حال این آمارها از وجود ۴۰ میلیون گوشی هوشمند در کشور حکایت دارد.
۵۳ درصد مردم ایران حداقل عضو یک شبکه اجتماعی هستند و ۷۲ درصد جوانان ۱۸ تا ۲۹ سال در این شبکه های اجتماعی عضویت دارند. بررسیها نشان می دهد که ایرانی‌ها به صورت میانگین ۵ تا ۹ ساعت در روز در شبکه‌های اجتماعی حضور دارند و میانگین این حضور در دنیا ۱۶ ساعت در ماه است.
شبکه‌های اجتماعی منبع خبری جوانان
شبکه‌های اجتماعی به اصلی‌ترین منبع دستیابی به اخبار در میان جوانان تبدیل شده و جایگاه تلویزیون را از آن خود ساخته‌اند. به طوری که در میان گروه داوطلبان ۱۸ تا ۲۴ ساله، ۲۸ درصد، شبکه‌های اجتماعی را به عنوان منبع اصلی دسترسی به اخبار اعلام کرده‌اند در حالی که تنها ۲۴ درصد تلویزیون را به عنوان منبع دسترسی به خبرهای روز معرفی کرده‌اند. این پژوهش همچنین نشان می‌دهد ۵۱ درصد از افراد آنلاین از شبکه‌های اجتماعی به عنوان منبع خبری استفاده می‌کنند.
نکته مهم در این میان این است که بیش از ٨٠ درصد مطالب منتشر شده در شبکه‌های اجتماعی تنها توسط٢٠ درصد اعضا تولید می‌شوند و سایر اعضا فقط باز نشر دهنده هستند. این موضوع نشان می‌دهد که در صورت انتشار خبری در کانال‌ها و صفحات پرمخاطب در فضای مجازی احتمال باز نشر آن به شدت وجود دارد و این خبر به سرعت در دسترس سایر کاربران قرار خواهد گرفت.
شایعه در شبکه‌های اجتماعی
از میان اخباری که در شبکه‌های اجتماعی منتشر می‌شود بخش زیادی را شایعه تشکیل می‌دهد. شایعه پیامی است که در میان افراد جامعه، دهان به دهان می‌گردد ولی واقعیت، آن را تأیید نمی‌کند. شایعات، به هنگام فقدان خبر، ساخته می‌شوند. وقتی افراد، بسیار مشتاق خبرگیری و آگاهی از واقعه و موضوعی هستند، اما قادر به کسب اطلاعات مورد اطمینان نباشند، پذیرای شایعه می‌شوند؛ برعکس، وقتی افراد جامعه از آگاهی خود، بر حوادث، مطمئن باشند به ارائه غیرضروری مطالب ساختگی تمایل نخواهند داشت. به عبارت دیگر، وقتی گروه‌ها و افراد یک جامعه از مجاری قانونی و صحیح، اطلاعات و اخبار را به دست نیاورند، زمینه برای رواج شایعه، مهیّا می‌شود.
همین موضع است که زمینه ایجاد شایعه در فضای مجازی را به شدت افزایش داده است چراکه سرعت بالای انتشار خبر، تکثر گویندگان و تولیدکنندگان محتوا و پوشیده بودن هویت گویندگان در فضای مجازی بیش از سایر محیط‌های مرتبط با خبر است. پس موقع مواجهه با اخبار و پیامهای انبوه در فضای مجازی حتماً به این فکر کنید که صحت و دقت خبر به چه میزان است. راه ساده این کار تطبیق خبر یا محتوا با سایتهای خبری و علمی مرجع در اینترنت است. این کار علی رغم اینکه زمان کمی از کاربر می‌گیرد می‌تواند از تبدیل شدن کاربران به یک انسان تأثیر پذیر و کم اراده جلوگیری کند.
روش‌های جلب مخاطب
افراد شایعه‌ساز معمولاً از این عبارات برای تحریک مخاطب استفاده می‌کنند:
خیلی فوری
فوری فوری
منتشر کنید
اطلاع‌رسانی کنید
به دیگران بفرستید نتیجه می‌گیرید
پس موقع مواجهه با این عبارات بیشتر دقت کنید و مراقب شایعه‌سازان باشید.
جمع‌بندی
شایعه‌سازی در فضای مجازی یکی از مشکلات این فضا و به خصوص نرم‌افزارهای پیام‌رسان است. افراد به دلیل اینکه به مسئولیت حقوقی و مدنی و اخلاقی خود را در باز نشر اخبار و اطلاعات توجه نمی‌کنند تنها با چند حرکت انگشت صدها و شاید هزاران نفر را با خبری که به صحت آن ایمان ندارد و درباره آن تحقیق نکرده مواجهه می‌کنند. این کار علاوه بر تأثیرگذاری بر مخاطبان ممکن است وضعیت روانی جامعه را نیز تحت تأثیر قرار دهد و این موضوع وظیفه ما را سنگین‌تر می‌نماید. متخصصین جنگ روانی و تبلیغات معتقد هستند دروغ هر چه بزرگتر باشد باور پذیرتر است لذا شایعه‌سازان از این روش برای تأثیرگذاری بیشتر بر مخاطب استفاده می‌کنند. حال اگر کاربران فضای مجازی هنگام مواجهه با خبرهای این چنینی کمی تأمل کنند دیگر در حلقه تکرار شایعات قرار نمی‌گیرند.
تهیه شده در گروه تولید محتوای درسا
شایعه سازی در شبکه‌های اجتماعی ,شایعه سازی در شبکه‌های اجتماعی ,شایعه سازی در شبکه‌های اجتماعی ,شایعه سازی در شبکه‌های اجتماعی ,شایعه سازی در شبکه‌های اجتماعی ,شایعه سازی در شبکه‌های اجتماعی
