سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه | خانواده و فضای مجازی
سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه
سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه – معرفی و شناخت برخی رسانه ها و شبکه های ماهواره ای در عصر امروز که به نوعی پیام های منفی و ساخته ذهن خود را به مخاطبان انتقال می دهند نیازمند دانش و سواد رسانه ای است که در واقع یکی از کارآمدترین ابزارهای نظارتی به منظور شناخت کافی از رسانه هاست که امروزه در کشورهای توسعه یافته بسیار موردتوجه قرار گرفته اما در کشور ما کمتر به آن پرداخته شده است.
دکتر بهاره نصیری، استاد دانشگاه در گفت وگو با با اشاره به اهمیت سواد رسانه ای در کشور گفت: در عصر کنونی آموزش سواد رسانه ای به عنوان کارآمدترین ابزار نظارتی است که متاسفانه در کشور ما با وجود شبکه های ماهواره ای و پیامدهای مخرب آنها همه ناشی از بحران هویت ها در جامعه است که کمتر مورد توجه قرار گرفته است.
وی مفهوم سواد رسانه ای را علمی که تنظیم کننده رابطه بین مخاطب و رسانه است عنوان کرد و افزود: سواد رسانه ای در واقع اندیشه ای کلیدی است که مخاطبان فعال سعی بر اعلام خود به رسانه ها می کنند و چندان دنباله رو سیاست های رسانه ای نیستند.
نصیری اظهار داشت: چنین مخاطبانی تسلیم چارچوب های ذهنی و بسته بندی های ارائه شده از سوی رسانه ها در قالب بسته های فرهنگی، اجتماعی، اقتصادی، سیاسی و حتی تصویری نمی شوند.
این استاد دانشگاه در ادامه با اشاره به کم توجهی نسبت به سواد رسانه ای در کشور گفت: قسمتی از این کم توجهی ها به خانواده ارتباطات بازمی گردد و بخش دیگر آن نیز به مسئولان که متاسفانه در این زمینه برنامه ریزی و سیاستگذاری مناسبی تاکنون نداشته اند.
وی همچنین عدم آشنایی و بیگانه بودن بسیاری از مدیران رسانه ای را یکی از دلایل مهم در کمرنگ بودن سواد رسانه ای در ایران عنوان کرد و اظهار داشت: عدم اطلاع کافی از ضرورت های علم سواد رسانه ای در میان مدیران موجب شده که کمتر به این بحث توجه شود.
نصیری نقش صدا و سیما و آموزش و پرورش را در بالابردن سواد رسانه ای بسیار مهم دانست و افزود: سواد رسانه ای به زمان و مکان خاصی محدود نمی شود و فرآیندی مادام العمر است که نمی توان آن را تنها به آموزش در مدارس و مقاطع مختلف تحصیلی خلاصه کرد پس در کنار آن نیز صدا و سیما باید نقش آفرینی کند و در این زمینه مخاطبان را آگاه کند.
نصیری ادامه داد: به هرحال همه ما در عصر رسانه زندگی می کنیم و کم سوادها و بیسوادها در جامعه نیز باید از حداقل سواد رسانه ای برخوردار باشند و مهم تر این که باید تلاش کنیم تا این سطح اندک سواد رسانه ای در میان افراد افزایش یابد. وی تاکید کرد: در این زمینه هرچه میزان سرانه مطالعه در جامعه بیشتر شود به همان نسبت نیز سواد رسانه ای در میان افراد بالاخواهد رفت پس می توان گفت بین سواد رسانه ای و مطالعه ارتباطی مستقیم برقرار است.
این استاد دانشگاه ادامه داد: متاسفانه در کشور ما چندان به سرانه مطالعه توجه نشده است و افراد نیز تنها به سواد بصری تکیه می کنند. در صورتی که در تمام جوامع فرآیند تاثیر رسانه ها همیشه ادامه دارد پس هر چه درخصوص رسانه ها آگاهی لازم را با مطالعه کافی کسب کرده باشیم در فرآیند تولید پیام نقش فعالی خواهیم داشت و با محتوای پیام ها نیز به صورت خلاقانه برخورد می کنیم. نصیری بالابودن سطح تحصیلات و سن افراد را در بالابودن سواد رسانه ای بدون تاثیر خواند و افزود: نمی توان گفت افرادی که دارای پایگاه آموزش بالاتری هستند از سواد رسانه ای بیشتری برخوردارند یا برعکس، زیرا بسیاری از افراد در جامعه بدون اینکه تحصیلات عالیه داشته باشند منتقدان خوبی در حوزه رسانه ها هستند. نصیری ادامه داد: گاهی نیز افراد تحصیلکرده هنگام تماشای برنامه های تلویزیون قدرت کنترل ندارند و تنها برای پر کردن اوقات فراغت و حتی از روی عادت به دنبال رسانه ها می روند و اصلاً مدیریت مصرف رسانه ای ندارند. بنابراین نمی توان سن، تحصیلات و شغل را ملاک افزایش سواد رسانه ای عنوان کرد.
این استاد دانشگاه مناسب ترین زمان آموزش سواد رسانه ای را از سنین کودکی عنوان کرد و گفت: در این سن به دلیل این که چارچوب های ذهنی کودک محکم نشده است بنابراین آمادگی پذیرش سایر آموزش ها به زبان ساده را دارد و قطعاً با بالارفتن سن، قدرت پردازش بسیاری از مطالب کاهش می یابد.
نصیری خاطرنشان کرد: پیش زمینه های ذهنی و تجربیاتی که طی مراحل زندگی کسب شده موجب درونی شدن باورها و نگرش ها می شود و درواقع مانعی جهت افزایش سطح یادگیری مطالب و حتی پذیرفتن آنها خواهد شد. وی تاکید کرد: سازمان های مسئول باید به جای جزیره ای عمل کردن به صورت زنجیره ای حرکت کنند.
نصیری افزود: هدف اصلی سواد رسانه ای درواقع ارائه دانش و بینش لازم به مخاطبان است.
وی ادامه داد: در هر حال مخاطب باید در دریافت پیام ها مواجهه گزینشی داشته باشد و از بین منابع مختلف موضوع خاصی را رصد کند و با استفاده از سواد رسانه ای به قدرت تشخیص برسد. در هر صورت مواجهه گزینشی می تواند یکی از شاخص های بسیار مهم باشد که متاسفانه تعداد کمی از مخاطبان جامعه ایرانی توانایی قدرت تشخیص را دارند.
تلویزیون تمایل افراد به مطالعه را کاهش داده
امروزه رسانه ها یکی از اجزای اساسی جوامع بشری هستند که از خانواده و مدرسه نفوذ و تاثیرش بر جامعه بیشتر است بنابراین سواد رسانه ای شامل توانایی دریافت تجزیه و تحلیل، آموزش و همچنین آگاهی از تاثیر رسانه ها روی افراد و جامعه است که دارای اهمیت فراوانی است زیرا جوانان بعد از طی مراحل تحصیلی بیشتر وقتشان را با رسانه ها می گذرانند که در میان این رسانه ها، تلویزیون بیش از سایرین توانسته مورد توجه قرار گیرد به طوری که افراد، بیشتر ترجیح می دهند تماشا کنند و این امر موجب شده که تمایل افراد و دانش آموزان نسبت به مطالعه و کتاب کاهش یابد و سطح سواد رسانه ای در میان مردم تقویت نشود.
عبداللهی، استاد علوم ارتباطات در گفت وگو با سواد رسانه ای را قدرت دریافت و تحلیل یک پیام رسانه ای عنوان کرد و گفت: مخاطب باید بتواند هنگام دریافت یک پیام به چگونگی ساخت و نقش سایر افراد در زمینه انتقال و هدف از تولید و تفسیر آن را داشته و در این خصوص به بررسی بپردازد. وی افزود: تنها در این صورت است که پیام دریافت شده به شکل الگوی مطلق و تزریقی از سوی رسانه ها بر مخاطب بدون تاثیر خواهد بود و مخاطب آن را به آسانی نمی پذیرد.
عبداللهی تصریح کرد: نبود سواد رسانه ای در افراد موجب می شود که در برخورد با پیامی بدون عبور دادن آن از صافی های ذهن و مواجه شدن با سوالی آن متن رسانه ای را عین متن واقع اجتماعی می پذیرند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه رسانه ها سعی در القای منویات، الگوها و پیام های خود به مخاطبان دارند، گفت: رسانه های شفاهی در این زمینه سعی دارند از طریق تصویری از تکنیک های احساسی جنبه هیجانی پیام را بیشتر کنند و نسبت به جنبه عقلانی بی تفاوت باشند زیرا در این صورت خواهند توانست پیام خود را با تاثیرات بیشتری به افراد انتقال دهند.
وی اضافه کرد: در رسانه های مکتوب چنین نیست زیرا مخاطب پیام رسانه ای را در اختیار دارد و با بعد عقلانی می تواند به تحقیق و تحلیل پیام بپردازد.
این مدرس علوم ارتباطات تصریح کرد: معمولاً افرادی که به مطالعه علاقه داشته باشند از سطح سواد رسانه ای بالاتری برخوردار هستند. وی با اشاره به وجود فرهنگ شفاهی در ایران اظهار داشت: در کشور ما به دلیل داشتن زمینه فرهنگ شفاهی بنابراین رسانه های شفاهی از جمله رادیو و تلویزیون به سرعت درجامعه ما توسعه یافتند.
عبداللهی تاکید کرد: سواد رسانه ای در اکثر کشورها در قالب یک واحد درسی در مراکز آموزشی تدریس می شود و اینجاست که مخاطبان فرامی گیرند که چگونه باید از یک رسانه استفاده کرد. وی با بیان اینکه در دنیای ارتباطی امروز، سواد رسانه ای یکی از نیازهای اصلی انسان و جامعه است، بیان داشت: همانطور که می دانیم استفاده از سایر رسانه ها از جمله رادیو، تلویزیون و همچنین رسانه های فناوری نوین مانند ماهواره، موبایل و رسانه های اینترنتی به دلیل اینکه چگونگی استفاده از آنها آموزش داده نشده، بیشتر کارکردی سرگرمی محور یافته است.
وی تاکید کرد: به هر حال یک فرد زمانی که وارد اقیانوس عمیق و بسیار گسترده اطلاعات از جمله اینترنت می شود باید بداند که دنبال چه موضوعی است و چگونه آن را به دست می آورد زیرا حجم اطلاعات آنقدر زیاد است که حتی پی بردن به صحت و سقم مطالب براحتی امکانپذیر نیست.
این استاد دانشگاه در خصوص تاثیر سواد رسانه ای بر جامعه گفت: یکی از اهداف مهم سواد رسانه ای سعی در کم کردن تاثیرات منفی رسانه ها روی کودکان و نوجوانان است، زیرا آنها باید به این درک برسند که هر لحظه ممکن است از سوی رسانه ها به وسیله پیامی مورد تهاجم قرار گیرند، پس آنها باید به طور آگاهانه در قبال هرگونه پیام از سوی رسانه ها با مطالعه و قدرت تحلیل بالابایستند و هر پیامی را به آسانی نپذیرند.
عبداللهی سطح سواد رسانه ای در ایران را مورد ارزیابی قرار داد و افزود: براساس پژوهش هایی که در پروژه های دانشگاهی صورت گرفته است سطح سواد رسانه ای در ایران نگران کننده است.وی تاکید کرد: در این زمینه نظام آموزشی در کشور باید با برنامه ریزی های لازم در رابطه با این موضوع و اضافه کردن بحث سواد رسانه ای به عنوان یکی از سرفصل های دروس در مقطع ابتدایی گامی موثر در جهت تقویت این امر مهم در جامعه بردارد.
وی یکی از دلایل اهمیت ندادن به سواد رسانه ای را ضعف سرمایه فرهنگی در جامعه عنوان کرد و افزود: سرمایه فرهنگی به وسیله میزان مطالعه نشریات ، روزنامه ها، کتاب و مطالعه مباحث فلسفی و تاریخی در جامعه سنجیده می شود که در صورت نبود آن نیز سواد رسانه ای در جامعه کاهش می یابد.
عبداللهی به ضعف مطالعه مکتوب در ایران اشاره کرد و گفت: با وجود چنین شرایطی در جامعه بعد عقلانی به نسبت نیز ضعیف شده و بعد احساسی جای بیشتری در میان افراد باز می کند. وی تاکید کرد: پائین آمدن سرانه مطالعه در جامعه موجب تکرار تاریخ و عدم انتقال تجربه های دیگران می شود که نشان از این است که بعد عقلانی جایگاه خود را در جامعه نیافته که در این زمینه لازم است پیش زمینه هایی ایجاد شود تا سطح سواد رسانه ای افراد را افزایش دهیم. این استاد علوم ارتباطات با بیان اینکه جامعه ما جامعه ای جوان است و هنوز به مرحله پیری نرسیده، اظهار داشت: از چنین جامعه ای انتظار می رود که درک بالایی نسبت به دریافت مطالب و سطح سواد رسانه ای داشته باشند. وی تاکید کرد: همان طور که انسان آموزش پذیر است بنابراین لازم است جنبه های مثبت و منفی استفاده از رسانه ها به او آموزش داده شود زیرا این داشتن ویژگی خاص انسان که گرایش به سمت نیک دارد موجب پذیرش جنبه های مثبت در آموزش ها می شود.
منبع: http://medialiteracy.blogfa.com
به کانال تلگرامی انجمن خانواده اینترنت بپیوندید. familyweb@
سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه سواد رسانه ای لازمه کاهش آثار مخرب رسانه ها بر جامعه
