سلبریتی چیست | بت های خودساخته عصر مجازی | خانواده و فضای مجازی

سلبریتی چیست

سلبریتی چیست – مهم ترین وجهى که یک سلبریتى باید آن را رعایت کند دامن زدن به خواست و میل عمومى مردم است. سلبریتى باید خود را عرضه کند و تا دائم تکرار نشود. هم رسانه ها وارد زندگى خصوصى او می شوند هم خودش زندگى اش را از طریق رسانه به اشتراک مى گذارد.

به گزارش ایران هشدار، اولین چیزى که پیرامون موضوع سلبریتى باید آن را بررسى کرد ارائه تعریفى از این واژه مناقشه برانگیز است. به راستى سلبریتى کیست؟ فرق یک سلبریتى با یک فرد مشهور در چیست؟

طرح یک سوال

ابتدا یک تعریف عرفى از سلبریتى را با هم مرور کنیم. سلبریتى فردى است که در اوج شهرت قرار دارد؛ طورى که هر روز اخبار زیادى پیرامون او مخابره مى شود. همین تعریف عرفى مى تواند ما را کمى به عمق این مفهوم نزدیکتر کند.

نگاهى به مفهوم سلبریتى در ایران

در گذشته اى دورتر -تا قبل از قرن بیستم- همواره این منوال بود که افراد مشهور را یک ویژگی خاص به این جایگاه رسانده بود. عامل شهرت یک فضیلت یا ضد فضیلت است. زرتشت بدین علت مشهور مى شود که پیامبر است؛ سعدى بدین علت مشهور است که فرمانرواى مُلک سخن فارسى است؛ خفاش شب به این علت مشهور مى شود که زن ها را مى کشد. حال تصور کنید که دستى توانا در تاریخ داریم. از زرتشت مقام پیامبرى، از سعدى توانایى شاعرى و از خفاش شب رذیلت قتل زنان را بگیریم. آیا آن ها باز هم جایى در تاریخ نو نوشته ما خواهند داشت؟

نگاهى دقیق تر به مفهوم سلبریتى

در بررسى مفهوم شهرت باید ٣ عامل اثرگذار را از هم تفکیک کرد:

١- فرد مشهور ٢- مردم ٣- رسانه

مردم

این طور به نظر مى رسد که در زمان هاى دورتر همواره این مردم بوده اند که ضامن شهرت افراد مى شدند؛ برای نمونه همانطور که گفتیم زرتشت نه از جهت زرتشت بودن بلکه به لحاظ خاصیتى خاص (در این جا پیامبرى) در بین مردم مشهور مى شود. این فرم از شهرت سرنوشت اسطوره اى پیدا مى کند. اسطوره نیکوکارى زرتشت مى شود، اسطوره وحشت، خفاش شب و حتى اسطوره جوانمردى غلامرضا تختى. وجه مشترک این نوع مشاهیر اساطیرى عدم اطلاع ما از جزئیات زندگى شان و تعریف آنان بر اساس ویژگى خاصِ اسطوره اى آن ها است.

رسانه

در دنیاى امروز رسانه نیز عامل موثر دیگرى براى کسب شهرت است. رسانه به نوعى ادامه ذائقه مردم و گاهى شکل دهنده ذائقه آن ها است. رسانه هاى امروزى وجهه اى را به سلبریتى مى دهند که هیچگاه مردم به اسطوره هایشان اعطا نمى کردند. مردم همواره دوست داشته اند از اسطوره هایشان بیشتر بدانند اما اغلب امکانى براى رفع حس کنجکاویشان پیدا نمى کردند؛ رسانه، امروز همان امکان است. امکانى که به مخاطب اجازه مى دهد تا ریزترین جزئیات زندگى ستاره مورد علاقه ى خود را بفهمد. احتمالا از همین جاست که اسطوره وجه اسطوره اى خود را از دست مى دهد و به یک بت تبدیل مى شود؛ بتى تحت عنوان «سلبریتى».

نگاهى تاریخى به حضور رسانه هاى جمعى هم تایید کننده این ادعا است. در عصرى که رسانه هاى صوتى حاکم بیشتر خانه هاى مردم بوده اند سلبریتى ها هم بیشتر از قشر خواننده ها هستند، در عصر تصویرى ستاره هاى سینما و تلویزیون سلبریتى مى شوند و امروز، سلبریتى ها ستاره هاى فعال و آگاه به عرصه فضاى مجازى هستند.

دیده مى شوم پس هستم!

سلبریتى شدن در دنیاى امروز قواعدى دارد. این قواعد را مى توان از درون زندگى این افراد بیرون کشید. مهم ترین وجهى که یک سلبریتى باید آن را رعایت کند دامن زدن به خواست و میل عمومى مردم است؛ همان چیزى که از آن به عنوان حس کنجکاوى افراد نام بردیم. سلبریتى باید خود را عرضه کند و تا دائم تکرار نشود و همه از او صحبت نکنند دیگر سلبریتى نیست. در واقع او به رسانه ها اجازه مى دهد که وارد زندگى خصوصى او شوند و سرک بکشند. خودش نیز زندگى اش را از طریق رسانه به اشتراک مى گذارد.

لذا با کمی جستجو اطلاعات قابل توجهى از زندگى ستاره پیدا مى کنیم. این مطلب زمانى قابل فهم تر مى شود که مقایسه اى بین نسبت اطلاعاتمان از زندگى سلبریتى و برخى بزرگان تاریخى کشورمان انجام دهیم. اغلب از زیر و بم زندگى ستاره ها اطلاع بیشترى نسبت به افراد مورد علاقه خودمان داریم. شاید اصلا به خاطر همین اطلاعات از آن ها بدمان بیاید اما خود ما نیز به یک تناقض دامن مى زنیم. ابراز انزجار نسبت به آن ها نوعى بازتولید اخبار آن هاست و به صدرنشینى شان در فضاى مجازى کمک مى کند. جالب اینجا است که بسیارى از این اخبار و بازتولید آن ها ربطى به حرفه آن سلبریتى ندارد.

بازتولید سلبریتى هاى نوین در ایران

فضاى مجازى محلى براى تولید و بازتولید سلبریتى هاى نوین در ایران است به شرطى که قواعد حضور در این فضا را بشناسند. اینجا جایى است که خلاق ها و فعال ها پربازدیدترین هستند. سلبریتى براى این که تکرارى نشود و کماکان براى مخاطبش جذاب بماند باید سعى کند ابعاد متضادى را براى خود تعریف کند. آن ها ظاهر متفاوتى در نوع پوشش و آرایش خود دارند و دائم آن را تعویض مى کنند،

مواضع سیاسى تند مشخصى دارند، به کمپین هاى کاملا متفاوتى مى پیوندند، جنجال هاى متفاوت دارند، مواضع پر سر و صدا اختیار مى کنند اما این ها به تنهایى براى سلبریتى امروزى شدن کافى نیست. سلبریتى امروز باید براى بقاى خود به فضاى مجازى روى بیاورد و یک ستاره فعال براى هوادارنش باشد به طورى که آن ها همیشه از او خبر داشته باشند، گویى یکى از اعضاى خانواده شان است. در غیر این صورت سلبریتى در بین تمام چیزهاى جالب دیگر فضاى مجازى گم خواهد شد.

زمان آن گذشته است که مخاطب مشتاقانه به دنبال اخبار ستاره محبوب خود مى رفت؛ امروز این اخبار ستاره ها هستند که خود را به مخاطب مى رسانند. عدم وجود اخبار نشانه اى براى کاهش محبوبیت خواهد شد فلذا ستارگان دیگر منتظر مجلات و خبرگزارى ها نمى مانند که از زندگى آن ها رازى را بیرون بکشد؛ امروز خود سلبریتى ها تمام رازهاى مگوى خود را از طریق فضاى مجازى به اشتراک مى گذرند تا همچنان وجود داشته باشند.

نقش کلیدی رسانه برای سلبریتی ماندن

نقش کلیدى رسانه بازنمایى خاص تر، اغراق شده و حتى گاهى متفاوت با واقعیات است. گاهى پیش مى آید فردى را با نوعى پوشش و آرایش خارج از عرف در خیابان مى بینیم و نسبت به او واکنش داریم. اما اگر همین نوع پوشش و آرایش را در قامت یک سلبریتى در فضاى مجازى ببینیم احتمالا بعد از مدتى واکنشمان کمتر خواهد شد. هم نوع تصویر، هم وجاهت یک ستاره و هم احتمالا تکرار و تایید آن از سوى مخاطبان او در فضاى مجازى موضع ما را کمى تعدیل کند.

تاریخ مصرف سلبریتى ها به خلاقیت و فعالیت آن ها بستگى دارد. زمینه ى بروز این دو عامل امروز در فضاى مجازى است. بر این اساس ٢ نوع پایان را براى سلبریتى ها مى توان متصور شد: اول، ستاره اى که دیگر چیز جالبى تولید نمى کند فراموش خواهد شد. دوم این که ستاره مى میرد و در این صورت اگر سلبریتى خوبى در دوران حیات بوده باشد مى تواند به یک اسطوره ى جدید تبدیل شود.

هویت، سلبریتى و چند چیز دیگر

طرح این سوال خالى از لطف نیست که چرا مردم طرفدار و دنباله روى ستاره ها هستند. اگر قدرى به اراده ى آزاد مردم نیز معتقد باشیم و همه چیز را گردن رسانه ها نیندازیم باید پاسخى درخور به این پرسش داد. حدود ١٠٠ سال پیش گئورگ زیمل جامعه شناس آلمانى در تحلیلى جامعه شناختى به بررسى پدیده مد مى پردازد که منطق تحلیل او را مى توان درباره ى این موضوع نیز به کار بست. یکى از مهم ترین بحران هاى جهان مدرن، بحران هویت است.

هویت به معنى ساده تعریفى از کیستى افراد است. هجوم مفاهیم و مسائل و نکات جدید و متناقضى مانند سنت و مدرنیته، دین و روشنفکرى و … که باعث مى شود بشر مدرن در گردابى از آن ها گم شود و خود را نشناسد. در این میان او به دنبال پیدا کردن خود است. او مى خواهد خود را بشناسد اما کارش سخت است. این جاست که سلبریتى براى شخصى که تعریف دقیقى از هویت خود ندارد جذاب مى شود. او به دنبال کسب یک هویت خاص و تا حدى متمایز با بقیه است. این فرد دیگر مثل قدیم یک آدم مشهور تک بعدى نیست بلکه بُتى است که از نظر دورکیم خاصیت قدسى پیدا مى کند. دیگر فرقى ندارد که او ظاهرش عادى نیست و حتى گاهى حرف هایى مى زند که حتى براى یک کودک هم خنده دار است. او سلبریتى است: بُت پیروان خویش در عصرِ مدرن…!

منبع: گرداب

به کانال تلگرامی انجمن خانواده و اینترنت بپیوندید. familyweb@

سلبریتی چیست ,سلبریتی چیست ,سلبریتی چیست ,سلبریتی چیست ,سلبریتی چیست ,سلبریتی چیست ,سلبریتی چیست