تاثیر استفاده نامناسب از تلفن همراه بر کودکان و نوجوانان | خانواده و فضای مجازی

تاثیر استفاده نامناسب از تلفن همراه بر کودکان و نوجوانان – استفاده نامناسب و غیر اصولی از موبایل و تبلت در همه دنیا مشکلات متعددی برای کودکان و نوجوانان به دنبال داشته است. اما این نگرانی هنوز برای بسیاری والدین ایرانی ایجاد نشده است و به همین دلیل توجه کافی به این موضوع ندارند و متاسفانه زمانی متوجه این موضوع می‌شوند که فرزندانشان به یک یا چند نوع آسیب مرتبط با استفاده نادرست از موبایل و تبلت دچار شده باشد.
در این مقاله سعی داریم به صورت اجمالی نگاهی به سه اختلال مهمی که استفاده نامناسب از تلفن همراه هوشمند و تبلت برای کودکان و نوجوانان ایجاد می‌کند داشته باشیم.

۱٫ اختلال در یادگیری مهارت‌های اجتماعی

والدین باید بدانند بر خلاف تصور و باور آنها آموزش الکترونیکی و بازی‌های کامپیوتری نمی‌تواند برای کودکان در سنین پایین مناسب باشد. کودکان در عوض با بازی‌کردن و خواندن و شنیدن مطالب، چیزهای بیشتری می‌آموزند. کودکان باید در سنین پایین اجتماعی شوند و آن‌ها این کار را با تقلید از رفتار والدین خود انجام می‌دهند. اما اگر قرار باشد که مدام به گوشی و تبلت خیره شوند، دیگر زمانی برای یادگیری باقی نمی‌ماند.
علاوه بر این، انزاوای ناشی از سپری‌کردن زمان های طولانی با موبایل و یا تبلت می‌تواند موجب بروز اختلال در رشد مهارت‌های کلامی و عاطفی کودکان نیز شود. این اختلال‌ها می‌توانند به سرنوشت کودکان در آینده لطمه‌های جبران ناپذیری وارد کنند.
کافی است نوجوانان امروزی را نگاه کنید! نوجوانان امروزی نمی‌توانند روابط خوبی را در دنیای واقعی به وجود آورند. آنها به جای اینکه به صورت حضوری با دوستانشان حرف بزنند، در حال صحبت با گوشی شخصی خود هستند که در اغلب موارد غیرضروری است.
و یا اینکه وقتی در یک مهمانی نشسته‌اید و صدایی از بچه‌ها بلند نمی‌شود. شاید فکر کنید بچه‌های با ادبی هستند و یا به حرف‌های پدر و مادرشان گوش می‌دهند. اما حقیقت چیز دیگری است! بچه‌ها به اقتضای شرایط سنی‌شان باید کمی سر و صدا و تحرک داشته باشند. اما واقعا چرا ساکت یکجا نشسته‌اند؟
متاسفانه سرگرم شدن بچه‌ها با موبایل و تبلت پاسخ این سوال است.

۲٫ آسیب جسمانی

استفاده طولانی مدت از موبایل و تبلت توسط کودکان می‌تواند آسیب‌های جسمانی متعددی مانند گردن درد، دست درد، درد انگشتان و ضعف بینایی را به دنبال داشته باشد.
چاقی و کم‌تحرکی نیز یکی از این معضلات است. بعضی مطالعات نشان داده‌اند که حدود ۴۰ در صد از بچه‌هایی که بیش از حد از بازی‌های رایانه‌ای استفاده می‌کنند، با مشکل فشارخون بالا روبه‌رو هستند؛ چرا که علاوه بر فقدان تحرک  جسمی، افزایش سطح استرس کسانی که به صورت مجازی خود را در محیط‌هایی خطرناک نظیر حملات جنگی،‌ تیراندازی‌های مجازی و سایر زد و خوردهای مسلحانه خشونت‌بار می‌یابند، کاملاً قابل مشاهده است.

۳٫ اختلال خواب

مطالعه جدید محققان دانشگاه مونترال نشان داد نوجوانان امروز در قیاس با نسل قبلی خود کمتر می‌خوابند، شب‌ها بیشتر از خواب بیدار می‌شوند و در طول روز بیشتر خواب آلود هستند. دلیل این وضعیت این است که نوجوانان امروزی وابسته‌ترین نسل به رسانه‌های اجتماعی هستند.
این تحقیق نشان داد هر چه نوجوانان در طول روز بیشتر با تلفن همراه صحبت کنند، پیامک بفرستند و در شبکه‌های اجتماعی پرسه بزنند، الگوی خواب بدتری خواهند داشت.
محققان برای کشف رابطه میان زمان استفاده از دستگاه‎‌های الکترونیک مانند بازی‌های ویدیویی، تلویزیون و تلفن همراه و میزان زمان خواب نوجوانان، داده‌های حاصل از مطالعه روی گروهی از دانش‌آموزان دبیرستانی در مونترال را آنالیز کردند.
در این مطالعه، بیش از هزار و ۲۰۰ دانش‌آموز ۱۴ تا ۱۶ ساله در فاصله زمانی میان سال‌های ۲۰۰۸ و ۲۰۰۹ پرسشنامه‌هایی را در زمینه تعداد دفعات استفاده از دستگاه‌های الکترونیک از جمله تلویزیون و تعداد دفعاتی که سایر فعالیت‌های نشسته را مانند خواندن کتاب، انجام تکالیف و یا صحبت کردن با تلفن انجام می‌دهند، پر کردند.
محققان متوجه شدند، کودکانی که بیش از دو ساعت در روز از کامپیوتر و یا بازی‌های ویدیویی استفاده می‌کردند، در قیاس با نوجوانانی که زمان کمتری پای صفحه نمایشگرها می‌نشستند، به ترتیب ۱۷ و ۱۱ دقیقه کمتر می‌خوابیدند.
همچنین نوجوانانی که بیش از دو ساعت در روز از کامپیوتر استفاده و یا با تلفن صحبت می‌کردند، در قیاس با نوجوانانی که ساعات کمتری در روز را به استفاده از این وسایل اختصاص می‌دادند، خواب آلودگی بیشتری را در طول روز گزارش دادند.
اما نوجوانانی که سایر فعالیت‌های نشسته را مانند کتاب خواندن انجام می‌دادند، مشکلی از نظر خواب کمتر در قیاس با هم سن و سالان خود نداشتند.
نکته مهم اینجاست که خواب یک عامل مهم در رشد و نمو کودکان و نوجوانان است و هر گونه کمبود آن، خطر ابتلای نوجوانان به افسردگی، اشکال در فکر کردن و یا تمرکز و افزایش وزن را افزایش می‌دهد.

نتیجه‌گیری

مراقبت مستمر والدین از کودکان و نوجوانان و آموزش مهارت‌های لازم برای استفاده مناسب و صحیح از موبایل هوشمند و یا تبلت و رایانه و نظارت و کنترل بر اینگونه رفتار فرزندان می‌تواند، تضمین کننده سلامت جسمی و روحی کودکان و نوجوان در دنیایی باشد که آسیب‌های متعدد جسمی و روحی فرزندان ما را تهدید می‌کنند.

تهیه شده در گروه تولید محتوای درسا- علی محمد رجبی