پاورپوینت درس ۱۱ سواد رسانه | دروازه بانی خبر | خانواده و فضای مجازی

بعد از چند هفته فاصله، شما معلمان عزیز می توانید از این هفته مجددا پاورپوینتها و فیلمهای کتاب تفکر و سواد رسانه ای را از سایت مدرسه هنر و رسانه آینه دنبال کنید.

درس یازدهم کتاب تفکر و سواد رسانه ای یکی از مهمترین درسهای این کتاب است که به بحث مهم «دروازه بانی خبر» می پردازد. این درس به واسطه کار کلاسی زیادی که می طلبد برای دو جلسه آموزشی طراحی شده است. در همین راستا پاورپوینت این درس هم صرفا می تواند نیمی از کلاس را پر کند و نیمه دیگر آن حتما بایست با کار کلاسی و به کمک روزنامه هایی که در دسترس دانش آموزان قرار گرفته پر شود. همچنین بخشهایی از این اسلاید را شما باید متناسب با زمان ارائه خود، متناسب سازی کنید. به عنوان مثال خبرهای مرتبط با ایام ارائه این درس بایست در اسلایدهای مربوطه قرار بگیرد و یا روزنامه های روزی که تدریس می کنید باید در دستان دانش آموزانتان باشد و به هیچ وجه نباید به مثالهای درون این ارائه بسنده کنید.

به تکنیکهایی که بنگاه های خبری برای انتخاب، تنظیم و چینش خبرها استفاده می کنند «دروازه بانی خبر» گفته می شود. برخی از مهمترین این تکنیکها عبارت است از:

• اولویت‌دهی: پرداختن به خبرها در اولویت مورد نظر دروازه‌بانان.
• برجسته سازی: پرداختن به یک خبر با حجمی بالا به نحوی که آن خبر در میان سایر اخبار خودنمایی بیشتری کند.
• سانسور: عدم پرداختن به خبرهایی خاص به اقتضای مصلحت سنجیده شده در رسانه.
• کلیشه‌سازی: پرداختن به خبرها در یک فرآیند تکرار شونده و تبدیل کردن یک خبر به یک رویه کلی برای یک رویداد یا شخصیت.
• اقناع: پرداخت و پرورش یک خبر به کمک فنون اقناع برای نسبت دادن علت یا نتیجه‌ای خاص به یک خبر.

همچنین یکی دیگر از مهمترین اصول تولید خبر که در فهم دروازه بانی خبر کمک می کنند ارزشهای خبر هستند. مهمترین این ارزشهای خبری عبارتند از:

1. فراگیری (Impact) رویداد، وقتی بعد دربرگیری دارد: که برروی تعداد زیادی از افراد جامعه، تأثیری در زمان حال یا آینده داشته باشد. علت اهمیت داشتن آن، عمومیت یافتن و یا تأثیر رویداد برروی تعداد کثیری از افراد جامعه است. مثال: یارانه‌ها امشب در سراسر کشور واریز می‌شود.
2. شهرت (Fame): اشخاص حقیقی یا حقوقی، که بخاطر فعالیت‌هایشان در جامعه، شناخته‌شده باشند، ارزش خبری دارند. شهرت ممکن است بار منفی و یا بار مثبت داشته باشند. افراد و نهادهای جامعه از شهرت یکسان برخوردار نیستند و ارزش خبری یکسانی ندارند. مثال: حضور عادل فردوسی‌پور در یک مستند سیاسی.
3. برخورد (Conflict): این‌گونه رویدادها حاوی برخورد(اختلاف و یا تضاد) میان افراد، گروهها، اقوام و … با یکدیگر یا با طبیعتند. برخورد، ممکن است بصورت جسمانی یا فکری باشد. علت اهمیت این موضوع، آن است که این مسئله، احتمال دارد، توازن جامعه را برهم بزند و تأثیر بر امنیت مادی و معنوی جامعه بگذارد.مثال: سفیر روسیه در آنکارا به ضرب گلوله کشته شد.
4. شگفتی‌ (Oddity): این نوع خبر شامل هر رویداد غیر عادی و عجیب، استثنائی یا نادر است. مثال: تولید کیکی به طول ۱ کیلومتر توسط قنادان یزدی.
5. بزرگی و فراوانی (Magnitude): این ارزش خبری به آمار و ارقام مربوط می‌شود. ارقام ممکن است دربرگیرنده‌ی تعداد نظرات یا میزان خسارت‌های جانی و مالی باشد. هرچه تعداد و مقدار، افزون‌تر باشد، اهمیت و ارزش این خبر بیشتر خواهد شد. مثال: اختلاس ۸۰۰۰ میلیاردی در صندوق ذخیره فرهنگیان.
6. مجاورت (Proximity): همانطور که رویدادی برای فردی خبر محسوب می‌شود، ممکن است برای فردی دیگر جنبه‌ی خبری نداشته باشد و یا ممکن است رویدادی برای یک شهر ارزش خبری داشته: ولی در شهر فاقد ارزش باشد. آنچه موجب می‌شود این اتفاق بیفتد، ممکن است عامل مجاورت و عدم آن باشد. ممکن است مجاورت جغرافیایی یا معنوی، موجب ارزشی شدن یک خبر گردد: برای مثال، یک خبر بخاطر نزدیک بودن به فرهنگ جامعه‌ای، در آن جامعه ارزش پیدا کند. قابل توجه مردم تهران: ساختمان پلاسکو فرو ریخت.
7. تازگی (Timeliness): زمان وقوع یا تازگی رویداد، به مطلب خبری، ارزش ویژه می‌دهد. رویدادی که امروز اتفاق می‌افتد، اگر امروز گزارش نشود، از جنبه روزنامه‌نگاری فاقد ارزش خواهد بود. مثال: صبح امروز قیمت مرغ گران شد.

این هفت ارزش خبری، حالتی منحصر به فرد دارند و می‌توانند جنبه‌های ارزشی خبرها را پوشش دهند و اطلاع از آنها کمابیش می‌تواند، برای درک ارزشهای خبری کفایت کند.

در ادامه می توانید پاورپوینت و فیلمهای درس ۱۱ را از سایت و کانال مدرسه هنر و رسانه آینه دریافت کنید.

همچنین کسانی که نمی توانند فیلمها را از سایت آپارات دریافت کنند، می توانند تمامی فیلمهای این پاورپوینت را از طریق لینک زیر و عضویت در کانال تلگرامی مدرسه هنر و رسانه آینه دریافت نمایند:

فیلم ۱- حواس پرتیِ روزنامه ای

فیلم ۲- خبر۱ – صداوسیما و المپیک

فیلم ۳- خبر۲- BBC و المپیک