الزامات تربیت و آموزش رزمنده رسانه ای
الزامات تربیت و آموزش رزمنده رسانه ای
علی محمد رجبی – مهر ۹۷
الف – مقدمه:
گستردگی و تنوع فوق العاده رسانه ها در دنیای امروز به خصوص فضای مجازی، موجب شده است که ما در فضایی به سر ببریم که هر فرد به تنهایی بتواند در حوزه رسانه به ایفاء نقش موثر بپردازد و در دنیای بیکران رسانه ای امروز بر دیگران تاثیر گذار باشد. جمهوری اسلامی ایران در شرایط فعلی در حوزه رسانه قطعا نبردی بسیار بزرگ تر و پیچیده تر از جنگ سخت در پیش رو دارد که این خود نیاز به سازماندهی و طرح ریزی جدید در حوزه فرهنگ و رسانه را ضروری کرده است.
دانلود پاورپوینت
اینکه رهبر فرزانه انقلاب بارها بر مجاهدت در حوزه فرهنگ تاکید نموده اند و به افسران جنگ نرم فرمان آتش به اختیار داده اند موید دو موضوع اساسی است، اول اینکه باور داشته باشیم جنگ فرهنگی آغاز شده و دوم اینکه متوجه باشیم دستگاه مرکزی و مدیریت دفاع فرهنگی کشور دچار اختلال و دستپاچگی است؛ از این روست که رزمندگان و مجاهدین فرهنگی می بایست با الگو گیری از مجاهدین دفاع ۳۴ روزه خرمشهر، هر کدام جهان آرایی باشند در جبهه دفاع فرهنگی.
در سال های اول هشت سال جنگ تحمیلی، آنجاییکه نیروهای داوطلب آمادگی رزمی لازم را نداشتند فرماندهان کارآشنا با ایجاد مراکز آموزش نظامی و برپایی اردوهای طاقت فرسا سعی می کردند در اندک زمانی نیروهای تحت امر خود را به مرز آمادگی رزمی برسانند تا خلا رزمنده در جبهه ها مترفع گردد. این تاکتیک امتحان شده راهبرد تربیت و اعزام رزمندگان و مجاهدین رسانه ای به جنگ نرم امروز است.
در این نوشته سعی می کنم تا به صورت مختصر فرآیند پیشنهادی خود را برای تربیت و آموزش رزمندگان سایبری را تشریح نمایم:
ب- مرکز آموزش:
در تعریف نظامی، مرکز آموزش به محلی گفته می شود که سرباز یا رزمنده در طی یک فرآیند آموزشی فشرده، اصول و قواعد رزم را فرا می گیرد و با مبانی خدمت در چهاچوب سازمان نظامی آشنا می شود. سرباز در این دوره با سلاح سازمانی، تیراندازی، اصول رزم و مهارت های مختلف آشنا و به صورت عملی در غالب اردوکشی های رزمی این آموزش ها را تمرین و به کار می گیرد.
ایجاد زنجیره ای از مراکز آموزش با رویکرد تربیت و آموزش رزمندگان رسانه ای یکی از نیازمندی های اساسی فعالیت رسانه ای جهادگران فرهنگی نیز محسوب می گردد. این ساختار می تواند از الگو مراکز آموزش نظامی تبعیت کند چرا که رزمنده ی آموزش ندیده یا اسیر می شود یا خود را به مخاطره می اندازد. رزمندگان سایبری می بایست با حضور در مراکز تربیت و آموزش سایبری با اصول فعالیت رسانه ای، مخاطرات فضای مجازی و مهارت های لازم و ضروری در این حوزه به صورت عملیاتی آشنا شوند.
ج – مدل آموزش:
تربیت و آموزش فعالین رسانه ای برای حضور در عرصه گسترده رسانه نیاز به مهارت و آموزش های متعدد دارد، این مهارت ها در بسیاری مواقع می بایست کاربردی و عملیاتی باشند از این رو می بایست به مدل اجرای آموزش در این مراکز توجه خاصی نمود. در ادامه به چند مورد از اصول مهم در این حوزه اشاره می شود:
۱- استفاده دقیق از شیوه کارگاهی:
بیشتر دوره های برگزار شده برای سوادرسانه و آموزش مهارت های رسانه ای از روش تدریس کلاسی استفاده می کنند و اساتید با تکیه بر روش سخنرانی به اداره کلاس می پردازند. مربیان می کوشند با نمایش کلیپ و قطعات فیلم در کلاس به تنوع کلاس بیافزاند ولی در نهایت قالب حاکم از سخنرانی خارج نمی شود.
اجرای کلاس به شیوه سخنرانی با استفاده از اساتید با تجربه و کارآزموده هر چند که میتواند برای ایجاد انگیزه در فراگیران بسیار موثر باشد و در زمانی کوتاه حجم مطالب بسیاری را به آنها منتقل کند ولی قطعا شیوه مناسبی برای تربیت رزمنده رسانه ای نخواهد بود.
شیوه کارگاهی (اگر به شکل درست و کامل اجرا شود) برخلاف شیوه سخنرانی این ظرفیت را دارد تا فراگیر با تجربه کردن و مهارت آموزی در حضور اساتید به درک و فهم درستی از موضوعات آموزشی برسد و توانایی مسیریابی و اجرای خوداتکا را پیدا کند.
شیوه تدریس کارگاهی دارای دو جزء اساسی است، ۱- ارائه درس کوتاه، ۲- مشارکت
مرحله ارایه درس کوتاه : این مرحله مبانی نظری مورد بحث توسط مدرس کارگاه تبیین و تحلیل می شود.
مرحله مشارکت : در این مرحله فراگیران شرکت کننده در کارگاه که به گروههای ۲ الی ۳ نفره یا انفرادی تقسیم شده اند، دور هم جمع میشوند و به بحث، بررسی و جمع بندی موضوعات تعیین شده می پردازند. بدیهی است که در اجرای کارگاه آموزشی باید از روش مهارت آموزی (ابتدا و انتهای فعالیت کامل مشخص شده است) سود جست. کاربست روش تدریس کارگاهی میتواند نتایج آموزش را تضمین کند. البته با رعایت نکات زیر:
- مدرس ابتدا اهداف و انتظارات خود از فراگیران را دقیقا بیان و تحلیل می نماید و از طریق آزمون تشخیصی, رفتار ورودی آنها را می سنجد.
- مدرس مبانی نظری هر محور کلی را در کلاس عمومی تبیین و تحلیل نموده و به رفع اشکالات فراگیران در ابعاد نظری می پردازد. البته بهتر است قبل از تشکیل کارگاه مبانی نظری (به منظور تسلط دانشجویان) برای آنها توضیح داده شود.
- مدرس فراگیران را به گروههای کوچک کاری تقسیم نموده و یک نفر را به عنوان مسئول و گزارشگر انتخاب می نماید.
- بهتر است محل تشکیل گروه های کاری جدا از یکدیگر باشد
- در پایان هر کار عملی، کلیه فراگیران در کلاس عمومی جمع شده و سپس مسئولین گروه های کاری به ترتیب گزارشی از نتایج مباحثات بر روی موضوعات مطروحه را ارائه و سپس نکات کلیدی مشخص و توصیه های کاربردی به عمل می آورند.
- در پایان یعنی مرحله ارزشیابی و بازخورد کارگاه، مدرس به اجرای آزمون پس خروجی پرداخته و آن را با آزمون پیش ورودی مقایسه می نماید و نگرش دانشجویان را نسبت به کارگاه (البته بدون ذکر نام) دریافت میکند.
۲- شناخت توانایی فراگیران:
ترکیب سنی و مهارت های پایه و تخصصی فراگیران حاضر در دوره های مرسوم آموزش سوادرسانه و تربیت مربی نشان می دهد که بیشتر حاضرین با دغدغه های مشخص و با هدف از پیش تعیین شده در دوره ها شرکت می کنند و می دانند به دنبال چه هدفی هستند هرچند که ممکن است راه رسیدن به آن هدف را نداند.
فراگیران حاضر در دوره های رسانه ای عمدتا دارای مدرک دانشگاهی در رشته تخصصی خود هستند و اینجا است که می توان با طراحی دقیق و هدفمند دوره های آموزشی و با شناخت دقیق انگیزه شرکت کنندگان در دوره های آموزش، توانایی ها و مهارت های موجود را سمت به شکل گیری جریان های تخصصی هدایت شده سوق داد.
۳- پروژه محوری:
دوره ها در مراکز آموزش رسانه ای می توانند حداقل در دو سطح مقدماتی و تکمیلی طراحی و اجرا شوند. بیان مبانی، معرفی دامنه فعالیت و تحلیل عرصه در دوره مقدماتی و در دوره تکمیلی متناسب با توانایی های پایه موجود در بین فراگیران تعریف پروژه های کاربردی و اجرای پروژه محور آموزش می تواند به افزایش بهره وری آموزش منجر شود. در دوره های تکمیلی گروه ها می بایست سعی کنند در قالب یک طرح پایانی به دغدغه ها و چالش های مشخص شده در حوزه رسانه ای پاسخ دهند.
آموزش پروژه محور در حوزه تربیت فعال رسانه ای به فراگیران کمک می کند تا بتوانند تمام مراحل و فرآیند اجرای یک طرح رسانه ای را فرا بگیرند و بر چالش هاهی عملی و مهارتی آن غلبه کنند. این موضوع می تواند تاثیر به سزایی بر افزایش توان خوداتکایی در رزمنده سایبری داشته باشد.
۴- پژوهش آموزی:
آشنا کردن فراگیران با امر پژوهش و استفاده از منابع برای رفع نیاز های خود می تواند بسیار موثر باشد، زیرا در زمانی که ما نیاز به رزمندگانی داریم که آنها می بایست بر روی پای خود بایستند و به اجرای ماموریت بپردازند، همیشه شرایطی به وجود خواهد آمد که رزمنده نیاز داشته باشد تا خود را به روز کند و در شرایط جدید تصمیم گیری و اقدام کند. البته این کار می بایست بر خلاف شیوه های مرسوم دانشگاهی صورت گیرد.
۵- توجه ویژه به فضای مجازی:
فعالیت رسانه ای در فضای مجازی این ظرفیت را دارد که با حداقل امکانات بیشترین بازده را برای کاربر به وجو بیاورد، توجه ویژه به فضای مجازی و آشنایی کاربر با شبکه های اجتماعی و شیوه های تولید محتوا در این فضا می تواند کارایی بسیار زیادی برای رزمندگان رسانه ای داشته باشد.
د – آسیب شناسی
فضای رسانه ای امروز ایران و جهان به خصوص شبکه های اجتماعی مملو از شبهات، اخبار دروغ، شایعات، انحرافات، محتوای ناسالم و غیر اخلاقی است. جذابیت های ظاهری و مهارت بالای دشمنان در تولید محتوا یکی از نگرانی های مهم فرماندهان است. رزمندگان رسانه ای یا فعالین رسانه ای جبهه انقلاب اگر از خودسازی و تهذیب لازم برخوردار نباشند ممکن است خود گرفتار این محیط اغواگر و ایمان سوز شوند. از این رو ضروریست در طول دوره های آموزش به اصل تربیت و تهذیب توجه شود، افراد در قالب گروه های هم افزا به حمایت و مراقبت از همدیگر بپردازند و با بهره گیری از ظرفیت همدیگر، در برابر آسیب های موجود از خود و همرزمان مواظبت کنند. راهکار دیگر برای صیانت از فعالین رسانه ای انقلاب آسیب شناسی و معرفی مصادیق انحراف در فضای رسانه ای است تا با شناخت دامنه خطر از گرفتار شدن در تله های آن جست.
هـ – جمع بندی
انقلاب اسلامی در چهلمین سال پویایی و بالندگی خود با عرصه جدید از دشمنی مستکبران عالم مواجه شده است و این عرصه ای نیست جز جنگ رسانه ای؛ مقابله با جنگ تمام عیار رسانه ای دشمن به رزمندگانی با ایمان، آماده و جان به کف نیاز دارد تا بتوانیم با یاری خداوند متعال و در این جنگ نیز پیروز و سربلند شویم.
ایجاد جبهه مقابله با جنگ رسانه ای دشمن علاوه بر زیرساخت های فناوری و دانشی به نیروی انسانی مجاهد و آماده رزم نیز نیاز دارد. تربیت و آموزش این رزمندگان به ساختاری قوی، منسجم و پویا نیاز دارد تا بتوان با تکیه بر آنها بر دشمن فائق آمد.
ایجاد مراکز تربیت و آموزش فعالین رسانه ای با بهره گیری از الگوی آموزشی کارآمد و استفاده دقیق از شیوه کارگاهی، شناخت توانایی فراگیران، پروژه محوری، پژوهش آموزی و توجه ویژه به فضای مجازی در کنار آسیب شناسی و افزایش توانایی خودکنترلی در فعالین رسانه ای جبهه انقلاب می توانند بخشی از راهکار افزایش توان کشور در جنگ رسانه ای باشد.
پایان
